اولین پارامتر انتخاب تجهیزات روشنایی میزان نور است. در گذشته زمانی که لامپ‌های رشته ای و یا فلورسنت منبع اصلی روشنایی منازل بودند میزان روشنایی با وات سنجیده می‌شد اما حالا با فراگیری تکنولوژی ال ای دی به اصطلاح لومن و یا لوکس برمی‌خوریم. برای داشتن یک نورپردازی حرفه‌ای درک و دانستن معنی این اصطلاحات مهم است. در ادامه به بررسی معنی این اصطلاحات و کاربرد آن‌ها می‌پردازیم.
لومن یا شار نوری چیست؟
به مقدار نور مرئی در واحد زمان که از یک منبع نور طبیعی و یا مصنوعی می‌تابد لومن یا شار نوری می‌گویند. در جدول مشخصات لامپ یا چراغ، لومن را با یک عدد مشخص می‌کنند که هر چقدر این عدد بزرگتر باشد مقدار نور منبع روشنایی بیشتر است. مقدار لومن یک لامپ به نوع چیپ ال ای دی آن بستگی دارد در لامپ‌هایی که از قطعات بهتر مانند درایور ال ای دی و چیپ باکیفیت استفاده شده است شار نوری بالاتر و کاهش لومن کمتری را شاهد هستیم. استفاده از محصولات باکیفیت در طول عمر لامپ نیز تاثیر دارد.
بیشتر بخوانید: ال ای دی چیست
لوکس چیست؟
لوکس به معنی مقدار نوری است که به یک سطح می‌تابد. (LUX) لوکس را به اختصار با lx در جدول روشنایی مشخص می‌کنند. لوکس در واقع مقدار لومنی است که در یک متر مربع تابیده می‌شود. تبدیل لومن به لوکس بسیار آسان است زیرا اندازه یک لوکس برابر است با یک لومن است.
کندلا چیست؟
کندلا به معنی شدت روشنایی از یک منبع نوری در یک زاویه مشخص شده است تعریف می‌شود. زمانی که نور از یک جهت خاص و در یک زاویه می‌تابد از واحد کندلا استفاده می‌کنیم. (Candela) را به اختصار با حرف cl می‌نویسند. اما اگر بخواهیم شدت یک منبع نوری را در همه جهات اندازه بگیریم از شارنوری و یا لومن استفاده می‌کنیم. هنگام خرید تجهیزات نوری و نورپردازی اصطلاح لومن بیشتر کاربرد دارد. اگر بخواهیم مقدار روشنایی کندلا را بهتر درک کنیم نور یک شمع معادل یک کندلا است. اصطلاح کندلا برای لامپ‌هایی مانند چراغهایی که زاویه مشخص دارند کاربرد دارد.
محاسبه لومن بر وات
وات به معنی توان مصرفی یک لامپ است و ارتباطی با مقدار نور تولید شده توسط آن ندارد. در گذشته، توان لامپ ها مهم تر بود. زیرا حداکثر توان مدار محدود است و این پارامتر تعیین می کند که از چه تعداد وسیله الکتریکی با توان مشخص میتوانیم استفاده کنیم. امروزه توان کاملا بی اهمیت نیست اما از آن جایی که LED ال ای دی ها توان بسیار کمتری مصرف می کنند، اهمیت تبدیل لومن به وات بسیار کمتر از قبل شده است. در حال حاضر دانستن مقدار مناسب لومن ال ای دی، بهترین روش برای انتخاب لامپ مناسب است.
بیشتر بخوانید: تعمیر لامپ ال ای دی
وات (watts) در یک منبع نوری به معنای مقدار توان مصرف شده است. بنابرین هرچقدر میزان وات بیشتر باشد باعث می شود مقدار لومن ال ای دی هم بیشتر شود، اما دو لامپ با توان برابر ممکن است مقدار لومن متفاوتی داشته باشند، که این تفاوت ناشی از تفاوت راندمان لامپ های ال ای دی است.
یک لامپ رشته ای ۶۰ وات چه میزان لومن ساطع می کند؟ معمولا یک لامپ ۶۰ وات رشته ای ۸۰۰ شار نوری ساطع می کند. اینجا جایی است که توان معادل بر حسب وات نقش مهمی ایفا می کند. بسیاری از مصرف کنندگان لامپ های ال ای دی را بر اساس توان و نه بر اساس لومن ال ای دی انتخاب می کنند ولی ال ای دی ها توان بسیار کمتری نسبت به لامپ های کم مصرف معمولی، هالوژن ها و مخصوصا لامپ های رشته ای مصرف می کنند. شاید کنجکاو شده باشید که تولیدکنندگان این لامپ ها چگونه وات معادل این لامپ ها را تعیین می کنند؟ این کار بر اساس براورد تجربی انجام می شود. بر اساس خروجی لومن ال ای دی ها می توانید فرض کنید توان لامپ ال ای دی با یک لامپ رشته ای برابر است.
اهمیت مقدار نور محیط
در قسمت جدول مشخصات محصولات روشنایی مقدار شار نوری یک محصول نوشته شده است با محاسبه‌ی تعداد لامپ‌ها و منابعی روشنایی دیگر که در محیط وجود دارد می‌توان مقدار لومن محیط را مشخص کنیم. البته مقدار نور محیط به سلیقه‌ی افراد بستگی دارد. نکتهی‌ی قابل توجه دیگر در تعیین مقدار نور تاثیر این عامل مهم در سلامت افراد است. نور زیاد در یک محیط می‌تواند باعث اختلال در چرخه‌ی خواب و یا بروز آسیب‌های چشمی و سردرد شود. در محیط‌های کاری که نور مناسب تعبیه نشده است بازدهی کاری افراد به شدت افت می‌کند و کارمندان دچار علائمی مانند افسردگی و سندرم SAD می‌شوند.
| نوع فضا | مقدار لوکس |
| راهرو | ۱۰۰-۳۰۰ |
| اتاق نشیمن | ۷۰۰-۱۰۰۰ |
| اتاق خواب | ۴۰۰-۶۰۰ |
| فضای ناهار خوری | ۵۰۰-۱۰۰۰ |
| آشپزخانه | ۱۰۰۰-۱۵۰۰ |
| سرویس بهداشتی | ۱۰۰۰-۱۵۰۰ |
در نورپردازی محیط چه نکاتی را در نظر بگیریم
نورپردازی از پارامترهای مهم در کاربرد یک فضا است. انتخاب نور مناسب علاوه بر زیباتر کردن یک محیط بازدهی آن را بالا می‌برد. با توجه به مصرف کم انرژی لامپ ال ای دی و لامپ اس ام دی همچنین نور با کیفیت این لامپ‌ها محصولاتی که در آن از این تکنولوژی استفاده شده است تنها گزینه‌ی مناسب برای نورپردازی محیط هستند. برای خرید بهترین برند لامپ ال ای دی به نکاتی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم توجه کنید تا بهترین تجربه را در نورپردازی داشته باشید.
- مساحت محیط
- کاربرد محیط
- ارتفاع سقف
- رنگ نور
- زاویه تابش
- کیفیت برند
