نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم

نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم و نقشه مدار لامپ بخار سدیم از جمله پرسش‌های متداولی است که توسط مشتریان و مخاطبان سایت نوراکو به صورت متداول پرسیده ‌می‌شود. لذا تصمیم گرفتیم در این مقاله به توضیح مختصری در مورد آن بپردازیم. لامپ بخار سدیم یکی از انواع لامپ‌های گازی به حساب ‌می‌آید که در سال‌های اخیر با توجه به ویژگی‌های مثبت آن برای نورپردازی مورد توجه قرار گرفته است. شدت نور در این لامپ نسبت به نمونه‌های مشابه مانند لامپ بخار جیوه و لامپ متال هالید و... بالاتر است. از طرفی با گذشت عمر در این لامپ کیفیت و رنگ در آن ثابت ‌می‌ماند و عملکردی یکنواخت در میان انواع لامپ‌های گازی دارد. در نهایت به دلیل این که از از بخار جیوه به عنوان گاز اصلی در راه اندازی بخار سدیم استفاده ‌می‌شود، این لامپ از نظرمحیط زیستی نیز استانداردتر است. در این مقاله به صورت خلاصه به نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم ‌می‌پردازیم.

 

از آنجا که این لامپ به وسیله قوس الکتریکی نور تولید ‌می‌کند ما نمیتوانیم آن را به صورت مستقیم به برق شهری متصل کنیم و برای راه اندازی آن نیاز به مدار راه انداز است. البته باید خاطر نشان کرد که با استفاده از نمونه‌های مستقیم لامپ بخار سدیم دیگر به مدار راه انداز نیاز ندارید و این مدار پیشاپیش برای شما در لامپ تهیه شده است. اما اگر قصد راه اندازی لامپ بخار سدیم غیر مستقیم دارید، باید برای راه اندازی آن به فکر مدار راه انداز باشید و از نقش قطعات مختلف در مدار آن از جمله نقش ترانس در لامپ گازی اطلاعات کافی داشته باشید.

نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم (قطعات مورد نیاز) 

هر مدار راه انداز از مجموعه‌ای از قطعات تشکیل شده است. هر کدام از این قطعات کار مخصوصی را در نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم انجام ‌می‌دهند که در اینجا به آن‌ها اشاره ‌می‌کنیم. برای آشنایی با نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم نیاز دارید که بدانید که به یک ترانس، استارتر، سیم و سرپیچ متناسب با اندازه لامپ خود نیاز دارید. دقت کنید اندازه هر کدام از این موارد باید متناسب با لامپ شما باشد. به طور مثال اگر قرار است لامپ بخار سدیم 250 وات را راه اندازی کنید در هنگام خرید قطعات  حتما به فروشنده بگویید که مدار را برای راه اندازی لامپ بخار سدیم در این اندازه نیاز دارید. در ادامه به دو قطعه ایگناتور یا استارتر و همین طور چوک یا ترانس اشاره ‌می‌کنیم و توضیح ‌می‌دهیم نقش ترانس در لامپ گازی و همین طور نقش ایگناتور و دیگر قطعات چیست. سپس در مورد سیم کشی مورد نیاز برای راه اندازی لامپ بخار سدیم مطالبی را مطرح ‌می‌کنیم.

ایگناتور یا استارتر و نقش آن در نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم

بیشتر لامپ‌های گازی و به خصوص لامپ بخار سدیم پرفشار برای راه اندازی خود در ابتدا نیاز به یک ولتاژ بسیار بسیار زیاد دارند.اگر دوست دارید با نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم بیشتر آشنا باشید بهتر است از نحوه کار و نقش هریک از قطعات در مدار راه انداز اطلاع داشته باشید. در مباحت مربوط به مهندسی روشنایی و نور پردازی به این ولتاژ بالا، ولتاژ ضربه ای یا پالس می‌گویند. با اعمال پالس که طول موج نوسانی بیشتر از ولتاژ کاری لامپ بخار سدیم دارد لامپ بخار سدیم استارت خورده و  شروع به کار ‌می‌کند. برای تامین این ولتاژ اولیه ما از قطعه ای به نام ایگنایتور یا استارتر استفاده ‌می‌کنیم. وظیفه ایگناتور تولید ولتاژ به مقدارخیلی زیاد و به صورت لحظه ای است.این قطعه مسئولیتی مشابه آنچه استارت در لامپ‌های مهتابی دارد را برای لامپ بخار سدیم شما ایفا ‌می‌کند. 

نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم  و نقش ترانس یا چوک 

اگر بنا باشد ترانس یا چوک را با توجه به کارکرد آن‌ها در نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم تعریف کنیم باید بگوییم نقش ترانس در لامپ گازی این است که مقدار جریان و ولتاژ برق شهری را به ولتاژ و جریان کاری مورد نیاز در لامپ برساند. البته اگر موضوع به صورت تخصصی نگاه کنیم باید بدانیم که میان چک و ترانس تفاوت وجود دارد ولی به صورت عامیانه و رایج این دو عبارت به جای یکدیگر به کار ‌می‌روند. برای ما نیز که به دنبال یاد گرفتن نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم هستیم تمایز این دو دارای اهمیت نیست و دانستن کلیاتی در مورد نقش ترانس در لامپ گازی کفایت می کند. این قطعه که معمولا از یک سیم پیچ بزرگ و قطعات دیگر الکترونیکی تشکیل شده است جریان را کاهش و میزان ولتاژ را افزایش ‌می‌دهد. 

 نقش ترانس در لامپ گازی 

برای دانستن نقش ترانس در لامپ گازی باید بدانیم که درست مانند هر لامپ تخلیه ای دیگر یک بالاست برای این که میزان جریان کشی لامپ را محدود کند مورد نیاز است. از آنجایی که قوس الکتریکی تشکیل شده دارای مقاومت منفی است و شدت جریان به شدت افزایش پیدا می‌کند،بدون استفاده از یک بالاست یا چُک میزان توان مصرفی این لامپ در مدار می‌تواند بسیار تخریب کننده باشد و این نکته برای هر کس به دنبال یادگیری بستن مدار لامپ بخار سدیم است باید مورد توجه باشد.  بالاست به تنهایی کافی نیست و برخی از نمونه‌های لامپ بخار سدیم پر فشار از یک استارتر یا ایگناتور نیز استفاده می‌کنند . همچنین در برخی از نمونه‌ها از یک خازن بزرگ نیز به عنوان سافت استارتر استفاده می‌شود.

 مدار لامپ بخار سدیم   

برای راه اندازی مدار لامپ بخار سدیم را به ترتیب زیر تهیه کنید 

1. فاز و نول ورودی خود را مشخص کنید.

2. استارت را در مسیر سیم فاز قرار دهید. 

3. سیم فاز را وارد ترانس کرده و از ترانس به ایگناتور برق بدهید.

4. سیم نول به صورت مشترک ببین لامپ و ایگناتور باید تقسیم شود . ‌می‌توانید از منبع به هر کدام سیم بکشید و یا گزینه منطقی تر این است که نول مورد نیاز لامپ را نیز از ایگناتور بگیرید.

5. یک خروجی لامپ بر روی ایگناتور وجود دارد. آن را به لامپ وصل کنید

6. اگر مدار خود را درست بسته باشید با اتصال خروجی ایگناتور و نول به لامپ، لامپ شما روشن ‌می‌شود.

علت دیرتر روشن شدن لامپ بخار سدیم چیست؟آیا نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم اشتباه است؟

لامپ بخار سدیم مانند هر لامپ تخلیه‌ای دیگر یک زمان فعال سازی اولیه ای دارد. زمانی که توان به وسیله ایگناتور وارد مدار لامپ بخار سدیم می‌شود جرقه قوس الکتریکی زده می‌شود. بعد این جرقه در وهله اول زنون فعال می‌شود و یک نور صورتی رنگ متصاعد می‌کند در ادامه درصد کم جیوه نیز مانند زنون یونیزه شده و نور به سمت رنگ آبی و یا خاکستری تمایل پیدا می‌کند. کم کم  سدیم نیز تحت تاثیر قرار گرفته و نور نارنجی و زرد رنگی را از خود منتشر می‌کند این نور در دقایق اول کاملا نازنجی-زرد رنگ و به رنگ لامپ‌های کم فشار سدیم است. با توجه به این  که حجم ثابت است و دما رو به افزایش ست لذا پدیده افزایش فشار اتفاق می‌افتد. با این افزایش فشار نور از رنگ نارنجی زرد به طیف زرد تا سفید تغییر پیدا می‌کند 

علت خاموش روشن شدن لامپ بخار سدیم چیست ؟ آیا نحوه راه اندازی لامپ بخار سدیم ما اشتباه است؟

اگر لامپ بخار سدیم را دیدید که به صورت متناوب در حال روشن و خاموش شدن است به نظر می‌رسد که این لامپ عمر چند هزار ساعته خود را پشت سر گذاشته است و به دلیل افزایش دما و با تغییرات در هست لامپ میزان جریان کشی  مورد نیاز از بالاست نیز تغییر می‌کند. لذا لامپ در بازه‌هایی بعد ازگرم شدن خاموش شده و بعد از سرد شدن روشن می‌شود. در چنین شرایطی به مدار لامپ بخار سدیم خود دست نزده و لامپ خود را تعویض کنید.