انواع لامپ فلورسنت + بررسی ویژگی ها و نکات ایمنی
لامپهای فلورسنت یکی از محبوبترین منابع نور مصنوعی در جهان هستند که به دلیل بازدهی انرژی بالا و عمر طولانی، کاربرد وسیعی در منازل، دفاتر کار و محیطهای صنعتی دارند. در این مقاله به بررسی انواع مختلف لامپ فلورسنت، ویژگیهای آنها و کاربردهای اصلی هر نوع خواهیم پرداخت.
- لامپ فلورسنت چیست؟
- انواع لامپ فلورسنت
- مهتابی فلورسنت (Tube Lights)
- لامپ فلورسنت فشرده (CFL)
- لامپ فلورسنت دایرهای (Circular Fluorescent Lamps)
- لامپ فلورسنت یو شکل (U-Bend Fluorescent Lamps)
- مزایای لامپ فلورسنت
- معایب لامپ فلورسنت
- دلایل سوختن پیش از موعد لامپ مهتابی
- تعویض انواع لامپ فلورسنت با لامپ ال ای دی
- نکات ایمنی و نگهداری
- خرید لامپ مهتابی
لامپ فلورسنت چیست؟
لامپ فلورسنت یک نوع لامپ تخلیه الکتریکی است که با استفاده از گازهای خاص و پوشش فسفری، نور تولید میکند. عملکرد این لامپ بر پایه تخلیه الکتریکی در گاز و ایجاد تابش ماورای بنفش است که سپس به نور مرئی تبدیل میشود. این نوع لامپها به دلیل بهرهوری بالا، نسبت به لامپهای رشتهای مصرف انرژی کمتری دارند و طول عمر بیشتری ارائه میدهند.
بیشتر بخوانید: نحوه کار لامپ فلورسنت
انواع لامپ فلورسنت
لامپ های فلورسنت با نور باکیفیتی که دارند همچنان در بین مصرف کنندگان محبوب است. تمامی لامپ ها با تکنولوژی بخار جیوه تولید نور میکنند و بیشتر به دلیل قیمت ازانتر نسبت لامپ های ال ای دی کاربرد دارند.
مهتابی فلورسنت (Tube Lights)
این نوع، رایجترین نوع لامپ فلورسنت است که به صورت لولهای بلند و باریک طراحی شده است و در اندازههای مختلف موجود است.کارایی بالا و طول عمر طولانی (بین ۲۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ ساعت) دارد و مناسب برای فضاهای بزرگ مانند فضاهای مسکونی ادارات، مدارس و کارخانجات است. قیمت مهتابی فلورسنت از نوع ال ای دی آن ارزانتر است اما با توجه به عدم نیاز به تعمیر مهتابی ال ای دی و مزایای لامپ مهتابی، جایگزینی آن با لامپ جدید تصمیم اقتصادی محسوب میشود. انواع لامپ مهتابی:
- فلورسنت مهتابی T۱۰
- فلورسنت مهتابی T۸
- فلورسنت مهتابی T۵
لامپ فلورسنت فشرده (CFL)
لامپهای فلورسنت فشرده یا Compact Fluorescent Lamps طراحی کوچکتری دارند و برای جایگزینی لامپهای رشتهای طراحی شدهاند. این لامپ با ابعاد کوچک و مناسب برای مصارف خانگی مناسب است و در ایران به نام لامپ کم مصرف شناخته میشود. لامپ های کم مصرف نسبت به لامپ های رشتهای بازدهی بیشتری دارند و برق کمتری مصرف میکنند. اما همچنان ال ای دی ها در میان منابع روشنایی کمترین میزان انرژی را با بالاترین نوردهی را برخوردارند. در حال حاضر این لامپ ها با مصرف انرژی کمتر و تولید گرمای ناچیز گزینه ای مناسب برای روشنایی فضاهای مختلف هستند.
لامپ فلورسنت دایرهای (Circular Fluorescent Lamps)
این لامپها به صورت حلقهای طراحی شدهاند و به دلیل شکل خاص خود، زیبایی و کارایی را با هم ترکیب میکنند. فلورسنت دایره ای نور را یکنواخت توزیع میکنند و مناسب استفاده در چراغ های تزیئنی هستند.
لامپ فلورسنت یو شکل (U-Bend Fluorescent Lamps)
این نوع لامپها در واقع نسخه خمیده لامپهای خطی هستند که طراحی فشردهتر دارند. بازده نوری بالا و دوام زیادی دارند و مناسب برای فضاهایی هستند که محدودیت فیزیکی دارند.
مزایای لامپ فلورسنت
لامپهای فلورسنت فناوری پیشرفتتری نسبت به لامپ های رشته ای دارند و به دلیل مزایایی که دارند پیش از فراوانی لامپ های ال ای دی دارای محبوبیت فراوانی بودند. برخی از این دلایل را بررسی میکنیم:
- بازده انرژی بالا: مصرف انرژی کمتری نسبت به لامپهای رشتهای دارند.
- طول عمر طولانی: در مقایسه با بسیاری از منابع نور دیگر، این لامپها ماندگاری بیشتری دارند.
- تولید گرمای کمتر: گرمای تولیدشده توسط این لامپها بسیار کم است، که به صرفهجویی در هزینههای خنکسازی کمک میکند.
- تنوع در اندازه و شکل: از انواع خطی تا فشرده، امکان استفاده در محیطهای مختلف را فراهم میکند.
- قابلیت تولید نور در طیفهای متنوع: امکان استفاده در کاربردهای تزئینی و تخصصی را فراهم میآورد.
معایب لامپ فلورسنت
با وجود مزایای متعدد، مضرات لامپ فلورسنت نیز برای رعایت موارد ایمنی و انتخاب درست باید بررسی شود. معایب لامپ فلورسنت:
- محتوای جیوه: این لامپها حاوی مقادیر کمی جیوه هستند که ممکن است در صورت شکستن، خطرآفرین باشد.
- کیفیت نور: برخی افراد نور فلورسنت را خشن یا نامطلوب میدانند.
- زمان روشن شدن: برخی مدلها به زمان بیشتری برای رسیدن به روشنایی کامل نیاز دارند.
- کاهش کارایی در دماهای پایین: عملکرد این لامپها در محیطهای بسیار سرد ممکن است کاهش یابد.
- شکنندگی: لامپهای فلورسنت از شیشه است به همین دلیل مقاومت پایینی نسبت به ال ای دی ها دارند.
دلایل سوختن پیش از موعد لامپ مهتابی
انواع لامپ فلورسنت فشرده کارامدی و قابلیت خوبی دارند و داشتن عمر طولانی از مزیت های آن ها محسوب می شود که سبب می شود با وجود گرانتر بودن نسبت به لامپ های رشته ای گزینه انتخابی افراد بسیاری بحساب بیایند اما رعایت نکردن برخی موارد ممکن است باعث کوتاه تر شدن عمر ان ها شود از جمله این موارد:
- خاموش و روشن کردن های متعدد: انواع لامپ فلورسنت فشرده یا CFLها در صورت روشن و خاموش کردن متعدد به سرعت می سوزند چراکه ولتاژ بالا هنگام روشن کردن انواع لامپ یون های جیوه را به سرعت به سمت ابتدای الکترودها پرت می کند که این کار در صورت تکرار می تواند باعث خرابی الکترودها شود.
- قرار دادن انواع لامپ فلورسنت فشرده در گرما: لامپ های رشته ای قابلیت این را دارند که در هوای گرم بخوبی کار کنند چرا که آن ها با ایجاد گرما نور ساطع میکنند و گرما برای آن ها مزیت محسوب می شود اما لامپ فلورسنت یا CFL در مقابل افزایش دما حساس هستند. با اینکه خودشان گرما تولید می کنند اما اگر در مناطقی آن ها را نصب کنیم که بسیار گرم باشد می تواند باعث سوختن پیش از موعد آن ها شود.
- حمل و نقل نامناسب: برخی از انواع لامپ فلورسنت فشرده موجود در بازار حبابشان مستقیما به یک بالاست وصل شده، اگر هنگام حمل و نقل و یا نصب سرپیچ را بپیچانید ممکن است اتصال بین بالاست و حباب را بشکنید و لامپ بسوزد.
تعویض انواع لامپ فلورسنت با لامپ ال ای دی
اگر بخواهیم از نظر کیفیت نور دریافتی و صرفه جویی در مصرف انرژی لامپی را انتخاب کنیم قطعا ال ای دی ها از هر لحاظ پیشتاز هستند. استفاده از لامپ کم مصرف زمانی رواج پیدا کرد که دولت برای تشویق مردم به مصرف بهینه با لامپ های رشته ای خود را با لامپ فلورسنت تعویض کنند اما حالا با تکنولوژی بی نظیر ال ای دی با طول عمر دو برابر میتوان مصرف برق را به صورت قابل توجهی کاهش دارد. خرید مهتابی ال ای دی با مهتابی قدیمی میتواند قدم درستی در مدیریت مصرف انرژی و هزینه منابع نوری باشد.
بیشتر بخوانید: نحوه تعویض لامپ مهتابی ال ای دی
نکات ایمنی و نگهداری
- دور انداختن مناسب: به دلیل وجود جیوه، باید این لامپها را به مراکز بازیافت مخصوص تحویل دهید.
- تمیزکاری ایمن: در صورت شکستن لامپ، از تماس مستقیم با دست خودداری کرده و محیط را به خوبی تهویه کنید.
- نگهداری صحیح: لامپها را در محیط خشک و دور از ضربه نگه دارید.
خرید لامپ مهتابی
لامپهای فلورسنت با تنوع بالا و ویژگیهای منحصربهفرد خود، یکی از بهترین گزینهها برای روشنایی در محیطهای مختلف هستند. انتخاب نوع مناسب این لامپها بر اساس نیازها و کاربردهای خاص، میتواند به صرفهجویی در مصرف انرژی و ایجاد محیطی مناسبتر کمک کند. اگرچه معایبی همچون وجود جیوه در ساختار آنها وجود دارد، اما با رعایت اصول ایمنی و مدیریت صحیح، میتوان از این معایب جلوگیری کرد.کدام نوع لامپ فلورسنت برای شما مناسبتر است؟ این سوالی است که با شناخت نیازهای روشنایی محیط خود، میتوانید به آن پاسخ دهید.