.png?w=64){kind=icon}
لامپ مهتابی چیست؟ (بررسی معایب و مزایا + انواع رنگ‌ها)
هنگامی‌که صحبت از لامپ‌های مهتابی می‌شود، بیشتر افراد به یاد لوله‌های فلورسنت می‌افتند که از گذشته در منازل و محیط‌های کاری استفاده می‌شدند. این لامپ‌ها زمانی که هنوز ال ای دی‌ها در بازار نبودند یا قیمت بالایی داشتند، به دلیل نور باکیفیت و طول عمر بالاتر نسبت به لامپ‌های رشته‌ای، گزینه‌ای پرطرفدار بودند. با وجود آمدن لامپ‌های جدیدتر، مهتابی‌ها همچنان به دلیل صرفه‌جویی در مصرف انرژی و قیمت مناسبشان، برای روشنایی عمومی استفاده می‌شوند.
لامپ مهتابی چگونه نور تولید می‌کند
نور در لامپ مهتابی از یک واکنش شیمیایی ایجاد می‌شود که در یک لوله شیشه‌ای شامل بخار جیوه و گازهای دیگر اتفاق می‌افتد. نحوه کار لامپ فلورسنت به این شکل است که ابتدا الکتریسیته از طریق بالاست به دو سر لوله مهتابی هدایت می‌شود. بالاست در واقع دستگاهی است که ولتاژ و جریان را تنظیم کرده و نقش اساسی در روشن شدن لامپ دارد. بخار جیوه در اثر این جریان تحریک می‌شود و نور فرابنفش (UV) تولید می‌کند. این نور نامرئی، به لایه‌ای از فسفر که داخل لوله شیشه‌ای را پوشانده، برخورد می‌کند و باعث درخشش فسفر و ایجاد نور مرئی می‌شود.
این فرآیند تولید نور باعث شده که لامپ‌های فلورسنت علاوه بر تولید نور یکنواخت و مناسب، در مصرف انرژی نیز بهینه باشند. یکی از مضرات لامپ فلورسنت وجود مقدار کمی جیوه است، بازیافت آن پس از پایان عمر ضروری است تا از آسیب به محیط‌زیست جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: چگونه مهتابی را باز کنیم
انواع لامپ مهتابی
لامپ‌های مهتابی در انواع و اشکال مختلفی عرضه می‌شوند و هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند. برخی از انواع فلورسنت عبارت‌اند از:
- لامپ‌های فلورسنت خطی: لوله‌های صاف و بلند که معمولاً در محیط‌های بزرگ و عمومی استفاده می‌شوند.
- لامپ‌های فلورسنت خمیده: در فضاهایی که نیاز به طراحی خاص دارند، مانند تابلوها و قفسه‌های نمایش استفاده می‌شوند.
- لامپ‌های فلورسنت دایره‌ای: با طراحی دایره‌ای برای پخش نور یکنواخت در محیط‌های گرد، مثل میزهای کاری یا سقف‌های کوتاه کاربرد دارند.
- لامپ‌های فلورسنت فشرده (CFL): این نوع لامپ‌ها به دلیل اندازه کوچکتر و مصرف انرژی کمتر، جایگزین مناسبی برای لامپ‌های رشته‌ای معمولی شده‌اند. همچنین به سوکت‌های معمولی لامپ‌های رشته‌ای نیز متصل می‌شوند.
- تیوبال ای ای دی: لامپ مهتابی ال ای دی نسل جدیدی از مهتابی‌ها که از چیپ‌های LED برای تولید نور استفاده می‌کنند و در مقایسه با فلورسنت‌ها، مقاوم‌تر، کم‌مصر.ف‌تر و عمر طولانی‌تری دارند.
مزایای لامپ مهتابی
صرفه‌جویی طولانی‌مدت پول، صرفه‌جویی در انرژی و کاهش آسیب به محیط‌زیست برخی از مزایای لامپ مهتابی است که اغلب در بحث‌ها مطرح می‌شود.
- صرفه‌جویی در انرژی: مهتابی‌ها نسبت به لامپ‌های رشته‌ای برق کمتری مصرف می‌کنند، که در نتیجه هزینه قبض برق را کاهش می‌دهد.
- طول عمر بالا: این لامپ‌ها طول عمر بیشتری دارند و در مقایسه با لامپ‌های رشته‌ای، به تعویض مکرر نیاز ندارند.
- توزیع نور یکنواخت: نور تولیدی مهتابی‌ها ملایم است و پخش یکنواختی دارد، که باعث می‌شود برای مطالعه یا کار طولانی مدت مناسب‌تر باشند.
- کاهش گرما: لامپ‌های مهتابی گرمای کمتری تولید می‌کنند که برای فضاهای بسته و در ماه‌های گرم سال مزیت مهمی است.
- بادوام : لامپ مهتابی از لامپ‌های رشته‌ای مقاوم‌تر هستند. آن‌ها همچنین طول عمر قابل‌توجهی بیشتری دارند و برای برنامه‌هایی که نیاز به چرخه‌های روشن و خاموش مکرر دارند بدون اینکه عملکرد آن‌ها به خطر بیفتد، عالی هستند. یک CFL (لامپ فلورسنت فشرده) از نظر خروجی نور دارای مقدار 80 است.
معایب لامپ مهتابی
سیستم‌های روشنایی در سال‌های اخیر پیشرفته‌تر شده‌اند، ازاین‌رو مصرف‌کنندگان به گزینه‌های بهتر در دسترس روی آورده‌اند. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید شاهد جایگزینی ال ای دی ها به دلیل مزایای آن نسبت به سیستم‌های روشنایی قدیمی مانند لامپ مهتابی فلورسنتی باشید. مضرات لامپ فلورسنت نسبت نوع ال ای دی آن بیشتر است اما همچنان این لامپ‌ها در فضاهای تجاری و اداری کاربرد دارند:
- هزینه اولیه بالا: هزینه اولیه تهیه لامپ‌های مهتابی نسبت به لامپ‌های رشته‌ای بیشتر است. هرچند که با توجه به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، این هزینه در بلندمدت جبران می‌شود.
- حساسیت به شکستگی: به دلیل شیشه‌ای بودن و وجود جیوه در داخل لامپ، مهتابی‌ها باید با دقت جابه‌جا شوند تا از شکستگی و انتشار مواد سمی جلوگیری شود.
- پخش نور UV: نور فرابنفشی که در فرآیند تولید نور ایجاد می‌شود، به‌مرور می‌تواند باعث مشکلاتی مانند پیری زودرس پوست و تغییر رنگ اشیاء شود.
- چالش‌های زیست‌محیطی: در صورت دور انداختن نادرست، جیوه موجود در این لامپ‌ها می‌تواند موجب آلودگی محیط‌زیست شود. دفع نادرست می‌تواند به سلامت انسان‌ها و سایر موجودات آسیب بزند.
بیشتر بخوانید: تعمیر مهتابی قدیمی
انتخاب دمای رنگ مناسب برای لامپ‌های مهتابی
دمای رنگ و شاخص نمایش رنگ دو عامل مهم در انتخاب لامپ‌های مهتابی هستند. در بازارهای مختلف، این لامپ‌ها در دماهای رنگ متفاوتی عرضه می‌شوند تا نیازهای مختلف را برآورده کنند:
- رنگ سفید طبیعی (4000K): رایج‌ترین رنگ که به طور عمومی در اروپا و آمریکای شمالی محبوبیت دارد و نور خنثی‌ای فراهم می‌کند.
- رنگ گرم‌تر (3000K-3500K): در کشورهای سردسیر اروپایی ترجیح داده می‌شود، زیرا احساس گرما و راحتی بیشتری ایجاد می‌کند.
- رنگ سردتر (5000K-6500K): در مناطق گرم‌تر، نور خنک‌تر و با تن آبی طرفداران بیشتری دارد و فضایی با حس خنکی ایجاد می‌کند.
در کل، استفاده از دمای رنگ مناسب برای لامپ‌های مهتابی، به بهبود فضای کار یا خانه و افزایش رضایت کاربران کمک می‌کند.
هیجان انگیزهای نوراکومارت