زردی (یرقان) از شایع ترین بیماری هایی است که بیش از نیمی از نوزادان تازه متولد شده به آن مبتلا می شوند.درمان زردی نوزاد در مراحل اولیه بیماری به راحتی انجام می گیرد و بیشتر نوزادان مبتلا در همان مراحل ابتدایی بهبود می یابند.اگر درمان زردی نوزاد را به تاخیر بیاندازید ممکن است خطرساز بوده و برای کودک صدمات جبران ناپذیری به همراه بیاورد.در این مقاله با ما همراه باشید تا انواع، علل و درمان زردی نوزاد را با هم بررسی کنیم و محصولاتی مثل لامپ فتوتراپی 20 وات که پرکاربرد است را معرفی می کنیم
زردی نوزاد یا یرقان نوزادی چیست و چگونه ایجاد می شود؟
زردی نوزاد با نام علمی neonataljaundice عارضه ایست که 60% نوزادان تازه متولد شده بخصوص در هفته اول تولد به آن مبتلا می شوند.بالا بودن سطح رنگدانه ای به نام بیلی روبین در خون موجب زردی پوست می شود.در زمان بارداری کبد مادر بیلی روبین جنین را دفع می کند..بعد از تولد مدت زمانی طول می کشد تا کبد نوزاد فعالیتش را شروع کند و وظیفه دفع بیلی روبین را خودش انجام دهد.این تاخیر کبد باعث تجمع این رنگدانه در خون نوزاد شده و در زیر پوست و سفیدی چشم او رسوب می کند و موجب زرد شدن آنها می شود.وجود مقدار زیاد بیلروبین در خون نوزاد هیپربیلی روبینمی نامیده میشود که این مقدار زیاد خطر آفرین است. برای درمان زردی نوزاد لازم است هر 2 الی 3 ساعت نوزاد را تغذیه کنیم تا مقدار زردی کاهش پیدا کند چرا که افزایش شیردهی منجر به افزایش حرکت روده شده و در نتیجه آن بیلی روبین تخلیه و منجر به درمان زردی نوزاد می شود.
انواع و دلایل ایجاد زردی نوزاد
شدت زردی نوزادان با میزان بیلی روبین خون تعیین می شود.اگر این عدد بعد از تولد بین اعداد 13 تا 14 و یا 15 تا 17 را نشان دهد،می تواند درمان زردی نوزاد را با سختی همراه کنددرمان زردی نوزاد اگر به موقع و اصولی انجام نشود می تواند منجر به فلج مغزی ،عقب ماندگی ذهنی،حملات صرع، اشکال در تعادل حرکتی،ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی شود که دیگر قابل درمان نیستند. پس با مشاهده اولین علائم،حتما برای درمان زردی نوزاد به پزشک مراجعه کنید.در ادامه انواع زردی نوزاد را با هم بررسی می کنیم.
-
زردی فیزیولوژیکی
بیش از 50% کودکان تازه متولد شده به این نوع زردی مبتلا می شوند.زردی فیزیولوژیکی از روز دوم یا سوم بعد از تولد شروع شده و معمولا تا یک یا دو هفتگی نوزاد ادامه می یابد.هنگامی که کبد کودک به اندازه کافی برای حذف بیلی روبین از جریان خون موثر عمل نکند زردی گسترش پیدا می کند ولی با رشد نوزاد و بالغ شدن کبد او،درمان زردی نوزاد خودبه خود صورت گرفته و رفع می شود.درمان زردی نوزاد در این نوع با پیگیری والدین در هفته های اول و دوم انجام شده و جای نگرانی نیست .
-
زردی شیر دهی
این نوع زردی در 5 تا 10% نوزادان تازه متولد شده ایجاد می شود. و علت رخ دادن آن عدم دریافت شیر کافی توسط نوزاد است.شیر مادر باعث افزایش حرکات روده نوزاد شده و مانع ساخت بیلی روبین و در نتیجه مانع ایجاد زردی است.درمان زردی نوزاد در این نوع؛ افزایش شیردهی و کمک به افزایش تعداد دفعات شیرخوردن اوست.
-
زردی ناشی از شیر مادر
این نوع زردی در 1 تا 2% کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند اتفاق می افتد.معمولا در 4 تا 7 روزگی نوزاد شروع می شود و ممکن است 3 تا 10 هفته ادامه پیدا کند.علت ایجاد آن تولید ماده ای مخصوص در شیر مادر است که مانع عملکرد طبیعی کبد نوزاد می شود.در نتیجه کبد قادر به تجزیه بیلی روبین خون نیست و نمی تواند این رنگدانه را دفع کند و تجمع بیلی روبین در خون موجب زردی می شود.این نوع زردی ارثی است و به این معنی نیست که شیر مادر مشکل دارد و نباید شیردهی را متوقف کنیم.درمان زردی نوزاد در این نوع،ادامه تغذیه با شیر مادر است ودر نهایت به خودی خود از بین می رود.
-
زردی ناشی از ناسازگاری گروه خونی (ABO یا Rh)
اگر مادر و نوزاد گروه خونی متفاوتی داشته باشند در مواردی ممکن است بدن مادر آنتی بادی ای تولید کند که منجر به نابودی سلول های قرمز در نوزاد شود.این نوع زردی معمولا در 24 ساعت اول تولد ایجاد می شود.آنتی بادی های تولید شده می توانند در بدن مادر باقی بمانند و در بارداری های بعدی در صورت ناهم خوانی گروه خونی مادر و نوزاد منجر به مشکلاتی برای نوزاد شود.برای درمان زردی نوزاد در بارداری های بعدی.از آمپول روگام استفاده می شود. زردی نوزاد تا چه مدت ادامه می یابد؟ معمولا برای درمان زردی نوزاد در سطوح خفیف تا متوسط اقدام خاصی انجام نمی شود و خود به خود پس از 1 تا 2 هفته ازبین می رود .این مدت زمان،در نوع زردی ناشی از شیر مادر طی 3 الی 12 هفته ممکن است به طول بیانجامد.
لامپ ال ای دی برای زردی نوزاد
نور آبی لامپ ال ای دی برای زردی نوزاد با حداکثر گسیل در حدود 460 نانومتر درمان ارجح هیپربیلی روبینمی نوزادان است. با این حال، مطالعات با استفاده از لوله‌های نور فلورسنت نشان داده‌اند که نور فیروزه‌ای با حداکثر گسیل در 490 نانومتر ممکن است کارآمدتر باشد. در حال حاضر، منبع نور غالب برای فتوتراپی دیودهای ساطع نور (LED) هستند. از این رو، هدف از این مطالعه مقایسه اثر کاهش بیلی روبین در نوزادان زردی بود که با لامپ ال ای دی برای زردی نوزاد و نور آبی فیروزه ای یا آبی LED با حداکثر انتشار به ترتیب 497 یا 459 نانومتر با تابش برابر بر روی نوزادان درمان شده بودند. مواد و روش ها :
نوزادان با سن حاملگی ≥33 هفته و هیپربیلی روبینمی بدون عارضه به صورت تصادفی به نور فیروزه ای یا آبی LED و لامپ ال ای دی برای زردی نوزاد تقسیم شدند و به مدت 24 ساعت تحت درمان قرار گرفتند. میانگین ردپای تابش در سطح پوست به ترتیب 5.2 × 1015 و 5.1 × 1015 فوتون / cm2 / s بود. نتایج: چهل و شش نوزاد نور فیروزه ای و 45 نوزاد نور آبی دریافت کردند. متوسط (فاصله اطمینان 95 درصد) کاهش بیلی روبین کل سرم به ترتیب 35.3 درصد (32.5؛ 37.3) و 33.1 درصد (27.1؛ 36.8) برای نوزادان تحت درمان با نورهای فیروزه ای و آبی بود. تفاوت معنی دار نبود (0.53 = P). این کاهش با سن پس از زایمان و با وزن هنگام تولد رابطه منفی داشت. نتیجه: با استفاده از نور LED لامپ ال ای دی برای زردی نوزاد با تابش برابر، نورهای فیروزه ای و آبی اثر کاهش بیلی روبین یکسانی بر هیپربیلی روبینمی نوزادان داشتند.
درمان قطعی زردی نوزاد
فتوتراپی چیست و چه ارتباطی با درمان قطعی زردی نوزاد دارد؟فتوتراپی (نوردرمانی) پروسه ایست که در طی آن از نور برای از بین بردن بیلیروبین در خون استفاده می شود پوست و خون کودک این امواج نور را جذب می کنند و بیلیروبین را به موادی تجزیه می کنند که می توانند در ادرار یا صفرا حل و دفع شوند. برای درمان قطعی زردی نوزاد در فتوتراپی، نوزاد را داخل دستگاه در زیر لامپ فوتوتراپی با تابش نور طیف آبی قرار می دهند و این نور مستقیما بر روی تن عریان کودک تابیده می شود. چشم و اندام تناسلی نوزاد حتما باید پوشانده شود.در موارد شدید زردی ،از پتوی فیبر نوری برای زیر نوزاد استفاده می شود.
فتوتراپی رایج ترین درمان قطعی زردی نوزاد است.در فتوتراپی درمان قطعی زردی نوزادانی که شدت عارضه متوسط دارند در طی یک یا دو هفته انجام می شود. در سایر کودکان مبتلا با شدت های بیشتر،زمان درمان قطعی زردی نوزاد با توجه به علل ایجادو سن نوزاد متفاوت است.بیش از 30 سال است که از قتوتراپی برای درمان زردی قطعی نوزاد در بیمارستان ها استفاده می شود.
انواع فتوتراپی برای درمان زردی نوزاد و نوع اصلی فتوتراپی عبارتند از
فتوتراپی معمولی : در این روش برای درمان زردی نوزاد ،زیر لامپ فتوتراپی قرار گرفته و چشمها و اندام تناسلی او پوشانده می شود. فتوتراپی فیبر نوری : برای درمان زردی نوزاد در این روش او را روی یک تشکچه فیبرنوری خوابانده و از این طریق به او نور ابی می تابانیم.در هر دو روش ،هدف اصلی این است که پوست کودک تا حد ممکن در معرض تابش نور مخصوص قرار گیرد.فتوتراپی نوزاد معمولا هر 3 تا 4 ساعت به مدت 30 دقیقه متوقف می شود در این زمان می توانید به نوزاد شیر داده و یا پوشک او را عوض کنید و او را در آغوش بگیرید.
لامپ های فتوتراپی در درمان زردی نوزاد :
در فتوتراپی استفاده از لامپ های مرغوب اهمیت به سزایی در درمان زردی نوزاد دارد. هنگام خرید لامپ فتوتراپی حتما به موارد زیر توجه کنید: کشور سازنده ، شکل پایه، ولتاژ ،طول عمر، توان مصرفی ،طول موج ،همچنین میتوانید پس از مطالعه مطالب درمان زردی نوزاد از طریق همین سایت برای خرید لامپ فتوتراپی 20 وات فیلیپس اصل اقدام نمایید.
عوارض استفاده از لامپ مهتابی به جای لامپ های مخصوص فتوتراپی در درمان زردی نوزاد :
استفاده از لامپ های غیراستاندارد ممکن است موجب عواقب جبران ناپذیری در نوزاد شود. برخی والدین از لامپ های مهتابی برای درمان زردی نوزاد خود استفاده می کنند که بسیار خطرآفرین است.این لامپ ها گرمای زیادی تولید می کنند که می تواند منجر به افزایش دمای بدن نوزاد و در مواردی باعث سوختگی پوست او شود. علاوه بر این لامپ های مهتابی احتمال خطر شکسته شدن را هم دارند. استفاده زیاد از لامپ های مهتابی نمی تواند به دفع بیشتر بیلیروبین در بدن کمک کند.در حالیکه دستگاه های فتوتراپی ولامپهای مخصوص آن می توانند میزان بیلیروبین را کاهش داده و به سطح عادی بازگردانند. این دستگاه ها منحصرا برای درمان زردی نوزاد تولید شده اند. با استفاده از لامپ های مخصوص فتوتراپی هیچ خطری نوزاد شما را تهدید نمی کند ، از این رو استفاده از دستگاه فتوتراپی بهترین روش درمان زردی نوزاد است.
منابع
