صفر تا صد احداث گلخانه

احداث گلخانه یکی از جذاب‌ترین و آینده‌دارترین کسب‌وکارهایی است که امروزه توجه و استقبال زیادی را به خود جلب کرده است. راه اندازی گلخانه، نه تنها شرایط و بستری مناسب را برای سرمایه‌گذاری با هر میزان بودجه فراهم می‌کند، بلکه به دلیل ارتباط افراد با طبیعت و تولید محصولات طبیعی و ارزشمند، تجربه‌ای آرامش‌بخش و پر سود را به ارمغان می‌آورد. برخلاف بسیاری از مشاغل، در احداث گلخانه نیاز به دانش و تجربه پیچیده و تخصصی نیست و با کمک متخصصان و کارشناسان این حوزه می‌توان به‌سرعت وارد این صنعت شده و به کسب درآمد پرداخت.

نقش احداث گلخانه‌ در تولید پایدار محصولات کشاورزی

امروزه راه اندازی و احداث گلخانه به عنوان یکی از نوآورانه‌ترین تکنیک‌های کشاورزی مدرن، تحولی در تولید انواع محصولات کشاورزی ایجاد کرده است. گلخانه ¬ها به عنوان فضاهایی با شرایط کنترل شده خاص، امکان کشت انواع میوه‌ها، گل‌ها و گیاهان زینتی مختلف نظیر گل قاشقی، زاموفیلیا، گل ارکیده، دراسنا و ... را نه‌تنها در فصول مختلف سال، بلکه در مناطق نامناسب از نظر شرایط اقلیمی را نیز فراهم می‌کنند. گلخانه‌داری سال‌هاست که در اروپا به عنوان یک شیوه پایدار کشاورزی رواج دارد، اما در دهه‌های اخیر به دلیل کاهش منابع آبی و افت کیفیت خاک، به عنوان یک نیاز اساسی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار آمده است.

مزیت احداث گلخانه‌ در مدیریت بهینه آب و افزایش تولید محصولات با کیفیت

یکی از بزرگترین مزایای احداث گلخانه، کنترل و مدیریت بهینه منابع آبی است. چرا که در مقایسه با کشاورزی سنتی که هدررفت آب در آن چشمگیر است، گلخانه‌ها با کنترل و مدیریت دقیق میزان آب مصرفی، راه‌حل مناسب  و پایداری را برای حل بحران جهانی آب ارائه می‌دهند. همچنین، با کاهش نیاز به خاک‌های طبیعی و پرورش گیاهان در محیط‌های بهبود یافته‌ی گلخانه ای، کیفیت محصولات افزایش یافته و تولید نسبت به روش سنتی افزایش می‌یابد. تولید محصول در کشاورزی سنتی، به شرایط آب و هوایی منطقه کشت وابستگی شدید تری دارد. اما احداث گلخانه‌ این شرایط را تغییر می‌دهد. 

با کنترل دقیق پارامترهای محیطی دخیل در کشت محصول در گلخانه‌ها، نه تنها مخاطرات طبیعی و احتمالی در این حوزه کاهش می‌یابند، بلکه شرایط تولید محصولات مختلف در زمان‌های خاص و مطابق با نیاز بازار به راحتی فراهم می‌آید. بنابراین، با بکارگیری این تکنیک اثرات منفی محیطی کاهش یافته و منجر به افزایش بهره وری و تامین فرصت های شغلی پایدارتر می‌گردد. 

شرایط زمین برای احداث گلخانه

برای احداث یک گلخانه موفق و کارآمد، در وهله اول انتخاب مکان مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زمینی که برای احداث گلخانه در نظر گرفته می‌شود، باید ویژگی‌های خاصی از جمله بافت مناسب خاک، زهکشی خوب، فاقد شوری، قلیائیت بالا و حداقل مقدار آهک یا گچ را داشته باشد. علاوه بر این موارد، انتخاب مکان گلخانه در نزدیکی جاده‌های اصلی نیز یکی دیگر از مواردی است که دسترسی به آن را تسهیل می‌بخشد. مناطقی با شیب تند یا بادهای شدید، برای احداث گلخانه توصیه نمی‌شوند. همچنین، ابعاد زمین باید به گونه‌ای انتخاب شود که امکان قرارگیری گلخانه‌ها در راستای شمال-جنوب فراهم شود. این امر برای بهبود میزان تاثیر نور خورشید بر محصولات از اهمیت بالایی برخوردار است.

تامین آب با کیفیت مناسب نیز از دیگر عوامل کلیدی در احداث گلخانه است. میزان آب مورد نیاز برای هر 1000 متر مربع گلخانه، تقریبا 8 تا 10 متر مکعب است. علاوه بر مقدار آب، کیفیت آن نیز نقش مهمی در رشد و باروری محصولات دارد. چرا که شوری آب یا میزان فاکتور EC آن می‌تواند رشد گیاهان را به شدت تحت تاثیر قرار داده و محدود کند. تحمل و سازگاری گیاهان مختلف نسبت به املاح و مواد موجود در آب، بسته به نوع گیاه متفاوت است.  بنابراین، در انتخاب محل احداث گلخانه، نوع و کیفیت آب و خاک باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشت.

مراحل احداث گلخانه

اولین گام و شرایط مورد نیاز برای احداث گلخانه: 

احداث گلخانه شامل چندین مرحله مهم و قابل توجه است، که نخستین و مهم‌ترین آن‌ها دریافت مجوز از سازمان جهاد کشاورزی است. این سازمان قبل از صدور مجوز، شرایط و پارامترهای خاصی مانند تامین تجهیزات لازم برای کنترل دما و آبیاری گلخانه را تعیین می‌کند. از جمله این تجهیزات میتوان به تجهیزات گرمایش و سرمایش گلخانه اشاره کرد. 

تامین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی ضروری برای مدیریت دمای گلخانه:

 برای تامین سیستم گرمایش، استفاده از شوفاژ مرکزی، انواع بخاری‌های مخصوص گلخانه و یا سیستم‌های تابشی ضروری است. همچنین، سیستم سرمایش باید از دو بخش اصلی یعنی سیستم خنک‌کننده تابستانی (مانند فن و پد و سیستم‌های مه‌پاش) و سیستم سرمایشی زمستانی (تیوپ-پنکه) تشکیل شده باشد.

طراحی سیستم شیدینگ و ذخیره انرژی:

 سیستم شیدینگ یا ذخیره انرژی و سایبان، یکی دیگر از تکنولوژی‌های پیشرفته در احداث گلخانه‌ها است، که برای مدیریت بهینه نور و دما استفاده می‌شود. این سیستم‌ها از مواد پوششی مانند پارچه یا پلاستیک ساخته می‌شوند و به صورت دستی یا خودکار از قابلیت باز و بسته شدن برخوردار هستند. بکارگیری این سیستم،‌ این امکان را فراهم می ‌آورد تا نور ورودی به گیاهان به راحتی کنترل و تنظیم شده و از تابش نور بیش از حد یا گرمای زیاد خورشید جلوگیری شود. همچنین این سیستم به رشد بهتر گیاهان و کاهش مصرف انرژی کمک قابل توجهی می‌کند.

تامین تجهیزات ضروری دیگر برای گلخانه:

علاوه بر موارد ذکر شده، خرید و نصب ژنراتور برای تامین برق اضطراری گلخانه، ترموستات و تجهیزات آبیاری تحت فشار، از جمله تجهیزات الزامی هستند، که باید در مراحل اولیه و قبل از صدور مجوز توسط سازمان مربوطه تامین گردند.

مدارک لازم برای اخذ مجوز گلخانه:

پس از آماده‌سازی تجهیزات ضروری برای احداث گلخانه، جهت اخذ مجوز باید به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه کرده و با ارائه مدارک زیر نسبت به درخواست مجوز احداث گلخانه اقدام نمایید:

• سند مالکیت (رسمی یا اجاره‌نامه معتبر).
• مدارک مربوط به منبع آب مانند پروانه بهره‌برداری از چاه یا مدارک دیگر منابع آبی.
• نتیجه آزمایش کیفیت آب.
• معرفی کارشناس کشاورزی برای گلخانه‌های بزرگ‌تر از ۵۰۰۰ مترمربع.

هزینه احداث گلخانه

هزینه احداث گلخانه شامل چندین بخش اساسی است که باید پیش از شروع پروژه مورد توجه قرار گیرند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این هزینه‌ خرید زمین است، که بسته به موقعیت مکانی و نوع کاربری زمین، بازه متغیری را پوشش می‌دهد. ساخت سازه گلخانه نیز از هزینه متغیری برخوردار است، که بر اساس پارامتر هایی مانند نوع سازه، متراژ و کیفیت مصالح تعیین می‌شود. علاوه بر این، لزوم دقت در انتخاب تجهیزات مورد نیاز گلخانه مانند سیستم‌های آبیاری، گرمایش و سرمایش، تهویه، لامپ رشد گیاه و ... وجود دارد. کیفیت این تجهیزات نقش بسزایی در تعیین هزینه نهایی دارد. 

خرید پروژکتور رشد گیاه و عوامل کلیدی تأثیرگذار بر قیمت این تجهیزات

پروژکتورها به دلیل توان بالای نوردهی، به عنوان گزینه‌ای مناسب برای روشنایی فضاهای بزرگ مانند گلخانه‌ها به شمار می‌آیند. بنابراین، خرید پروژکتور رشد گیاه یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود شرایط نوردهی به گیاهان در محیط‌های داخلی و گلخانه‌ها است. قیمت لامپ رشد گیاه به چند عامل کلیدی بستگی دارد. اولین عامل موثر در قیمت این تجهیزات، نوع تکنولوژی آن می‌باشد. برای نمونه، لامپ‌های LED و SMD به دلیل کارایی بالاتر و مصرف انرژی کمتر، معمولاً از قیمت بالاتری نسبت به لامپ‌های قدیمی‌تر برخوردارند. عامل تاثیرگذار بعدی در قیمت مهتابی رشد گیاه طول عمر لامپ است. طبیعتا لامپ‌هایی با طول عمر بیشتر، به دلیل ماندگاری و کارایی بالاتر، قیمت بالاتری نیز دارند.

 

اهمیت تنظیم فاصله مناسب لامپ رشد با گیاهان 

فاصله لامپ رشد با گیاه، نقشی اساسی در بهبود فرایند رشد گیاهان دارد و باید به دقت مورد تنظیم قرار گیرد. اگر لامپ‌ها بیش از حد معمول نزدیک گیاهان باشند، ممکن است باعث گرمازدگی و سوختگی برگ‌ها شوند. در حالی که فاصله زیاد می‌تواند منجر به کاهش شدت نور و کاهش بهره‌وری فتوسنتز شود. تغییر میزان فاصله به نوع لامپ و شدت نور آن وابسته است.

 

لامپ رشد گیاه آکواریوم نوع دیگری از لامپ های تخصصی گیاهان است که برای تامین نور مناسب گیاهان در آکواریوم‌ها طراحی شده است. این لامپ‌ها معمولاً از نوع هالوژنی هستند و برای آکواریوم‌های بزرگ و عمیق مناسب‌ هستند. زیرا از قدرت نفوذ بالای نور آن‌ها می‌تواند به طور مؤثر به قسمت‌های پایین‌تر آکواریوم رسیده و تمام گیاهان را تحت تاثیر نور کافی قرار دهد.