نور رشد گیاه | بهترین رنگ نور رشد گیاه + بررسی رنگ آبی

رنگ نور مناسب لامپ رشد گیاه

رنگ نورها در رشد گیاهان تأثیرات متفاوتی دارند زیرا هر کدام طول موج خاصی دارند که به فرآیندهای مختلف فتوسنتز و رشد گیاه کمک می‌کنند. در ادامه، به بررسی نقش اصلی رنگ‌های مختلف نور در رشد گیاهان می‌پردازیم:

نور بنفش (UV Light) - طول موج کمتر از 400 نانومتر:

گیاهان با وجود رنگ نور رشد گیاه ترکیبی از قرمز و آبی  بهترین رشد را خواهند داشت. اما باز هم بستگی به نوع گیاه و اینکه در چه مرحله ای از رشد است بستگی دارد. به این توجه داشته باشید در رنگ نور رشد گیاه  طیف نور قرمز بدون وجود نور آبی در واقع از نور آبی بدون وجود نور قرمز خیلی بدتر است. پرتو ماوراءبنفش همانند گیاهان برای انسان مضر است، در ارتباط با مضر بودن پرتو یو وی برای گیاهان میتوان به جوانب مثبت آن هم اشاره کرد که گیاهی مانند شاهدانه در معرض نور ماوراءبنفش برای محافظت از خود در برابر این اشعه، رزین ایجاد میکند. رزین ایجاد شده باعث جوانه زدن وگلدهی آن میشود. در واقع نور بنفش به خودی خود تاثیر ناچیزی در رشد گیاه دارد، اما زمانی که با نور قرمز و آبی ترکیب میشود بسیار مفید است. رنگ نور رشد گیاه در افزایش رنگ، طعم و بوی گیاهان تاثیر میگذارد. رنگ آبی به عنوان مهمترین نور رشد گیاه است، زیرا به راحتی توسط کلروفیل جذب شده و از طریق فتوسنتز به انرژی تبدیل می‌شود.

• نقش در گیاه: نور فرابنفش در دوزهای کم می‌تواند به تولید ترکیبات دفاعی در گیاه کمک کند و در نتیجه گیاهان را در برابر آفات و بیماری‌ها مقاوم‌تر کند. اکثر لامپ‌های رشد گیاه

نور آبی (Blue Light) - طول موج 400 تا 500 نانومتر

نور آبی به شدت در فرآیند فتوسنتز تأثیرگذار است و به گیاهان کمک می‌کند تا به درستی رشد کنند. این نور به خصوص در مراحل اولیه رشد (جوانه‌زنی و رشد برگ‌ها) اهمیت دارد و به تولید برگ‌های ضخیم و سالم کمک می‌کند. نور آبی با کنترل روزنه های برگ گیاه می‌تواند در جذب کربن دی اکسید باعث افزایش فتوسنتز در گیاهان می‌شود. به طور کلی لامپ رشد گیاه آبی در بازار موجود نیست و لامپ‌های موجود اکثرا به رنگ بنفش هستند. هرچند لامپ‌های بفش متمایل به آبی جهت رشد بیشتر در گیاهان استفاده می‌شوند و لامپ‌های بنفشی که متمایل به قرمز هستند در جهت گلدهی و تسریع میوه دهی گیاهان کاربرد دارند. 

• کاربرد: استفاده از نور آبی باعث می‌شود گیاهان کوتاه‌تر و ضخیم‌تر شوند و برای مرحله رویشی (سبز شدن) مفید است.

نور قرمز (Red Light) - طول موج 600 تا 700 نانومتر:

نور قرمز برای گلدهی و میوه‌دهی گیاهان بسیار مهم است. این نور باعث تحریک رشد ساقه‌ها و جوانه‌ها می‌شود و به رشد گل‌ها کمک می‌کند.

• کاربرد: این نور برای مرحله گل‌دهی و باردهی بسیار مؤثر است و به گیاهان کمک می‌کند سریع‌تر گل بدهند و میوه‌های بزرگ‌تری تولید کنند.

نور سبز (Green Light) - طول موج 500 تا 600 نانومتر:

گیاهان این نور را کمتر جذب می‌کنند و بیشتر بازتاب می‌دهند (به همین دلیل گیاهان سبز دیده می‌شوند). اما برخی تحقیقات نشان داده‌اند که نور سبز می‌تواند به نفوذ نور به داخل لایه‌های عمیق‌تر برگ‌ها کمک کند و فرآیند فتوسنتز را در برگ‌های پایینی تحریک کند.

• کاربرد: به عنوان مکمل نوری، می‌تواند مفید باشد، اما به طور کلی از نورهای دیگر کمتر کاربرد دارد.

نور نارنجی و زرد (Orange and Yellow Light) - طول موج 580 تا 600 نانومتر:

اگر بصورت علمی به تاثیر پرتو کاملا زرد رنگ نور رشد گیاه بپردازیم، خیلی ساده به این پی میبریم که نور کاملاً زرد بدون پرتوهای آبی، قرمز و حتی سفید برای رشد گیاهان به هیچ وجه مناسب نیست. شاید این سوال پیش بیاید که چرا نور زرد خورشید در رشد گیاهان تاثیر گذار است؟اما نور خورشید در واقع سفید است، که از طیف کاملی از پرتوهای رنگ نور رشد گیاه تشکیل شده است. البته که بیشتر از طیف زردی تشکیل شده که با چشم ما قابل رویت است و به همین دلیل فرض میکنیم نور خورشید کاملاً زرد است.

• نقش در گیاه: این طیف نوری در مقایسه با نور قرمز و آبی تأثیر کمتری در رشد دارد، اما می‌تواند به تکمیل طیف نوری کمک کند.
• کاربرد: نور زرد و نارنجی معمولاً برای فتوسنتز به کار نمی‌روند اما می‌توانند در ترکیب با سایر رنگ‌ها به تعادل طیف نوری کمک کنند.

بهترین رنگ نور برای رشد گیاه

معمولاً بهترین رشد گیاه در شرایطی اتفاق می‌افتد که ترکیبی از نور قرمز و آبی در نسبت‌های مناسب استفاده شود. بسیاری از چراغ‌های رشد گیاه (LED Grow Lights) ترکیبی از نورهای آبی و قرمز دارند که متناسب با نیازهای مختلف گیاه تنظیم شده‌اند. در حقیقت نور خورشید و رنگ نور رشد گیاه چه رنگی است؟ نور خورشید شامل تمام رنگهای طیف نوری است که طیف رنگ نور رشد گیاه را هم شامل میشود. از نظر فنی میتوان گفت نور خورشید سفید است، و حاوی نور آبی هم هست. در میان همه رنگ های دیگر همچنین نور خورشید شامل طیف قرمز، سبز و زرد هم هست که بهترین رنگ نور رشد گیاه را شکل می‌دهند و میتوان گفت همین طیف کامل رنگ نور میتواند بهترین تاثیر را بر گیاهان داشته باشد. در واقع افزودن طیف رنگ نور قرمز به طیف آبی باعث رشد و گلدهی گیاهان خواهد شد، آبی به عنوان رنگ اصلی و قرمز به عنوان مکمل عمل می‌کند و به تنهایی تاثیری نخواهد داشت و در کنار آبی ایده آل است. میزان رنگ نور رشد گیاه بستگی به نوع گیاه و مرحله رشد آن دارد.

• برای مرحله رشد رویشی: نور آبی غالب است.
• برای مرحله گلدهی و میوه‌دهی: نور قرمز بیشتر استفاده می‌شود.

این ترکیب نوری کمک می‌کند که گیاهان به خوبی رشد کنند، گل بدهند و میوه تولید کنند. 

تاثیر در گلدهی بوسیله رنگ نور رشد گیاه

گیاهان زمانی به بهترین مرحله و کیفیت از رشد خواهند رسید که تحت تاثیر و در معرض ترکیبی از طیف های کاملی از پرتوها و رنگ نور رشد گیاه قرار داشته باشند. البته بیشتر از هر رنگ نوری قرمز و آبی بیشترین تاثیر را در رشد گیاهان دارند. حدوداً میزان پرتو طیف رنگ قرمز باید 5 برابر طیف آبی باشد، البته این ایده بصورت گسترده ای توسط تولیدکنندگان چراغ های ال ای دی بکار میرود و رنگ نور رشد گیاه در این چراغ ها معمولاً بنفش است، که این چراغ ها فقط با استفاده از دیودهای قرمز و آبی ساخته میشوند، اما به آنها اعتماد نکنید، چون گیاهان در کنار طیف قرمز و آبی به طیف سفید و ترکیبی از این رنگ ها برای ایجاد بهترین رنگ نور رشد گیاه نیاز دارند. در کل چراغ هایی با دیودهای قرمز، آبی و میزان مناسبی از دیودهای سفید، بهترین رنگ نور رشد گیاه را ساطع خواهند کرد.

اهمیت لامپ رشد گیاه

کمبود نور در گیاهان به عنوان نیاز اصلی می‌تواند به راحتی باعث نابودی گیاهان شود. تنها راه حل این مشکل خرید لامپ رشد گیاه است. دوستداران گل و گیاه با استفاده از این لامپ‌ها می‌توانند از نابودی گیاه و خرید مجدد گیاه آسوده خاطر باشند. به طور مثال گیاهانی مانند کاکتوس یا گیاه شامادورا نور زیادی برای رشد نیاز دارند و در آپارتمان‌های کم نور رشد خود را از دست می‌دهند. برای افرادی که تعداد زیادی گل و گیاه دارند خرید مهتابی رشد گیاه را توصیه می‌کنیم زیرا این چراغ پوشش زیادی دارد. غیر از گیاهان آپارتمانی گلخانه ها نیز با استفاده از این روش می‌توانند محصول بیشتری را در مدت کمتری برداشت کنند. قیمت پروژکتور رشد گیاه برای گلخانه ها ممکن است مقداری بالا باشد اما با توجه به افزایش میزان محصول، استفاده از این چراغ منطقی است. 

منبع