لامپ های گازی از جمله لامپ های پرطرفداری هستند که بخاطر نور زیادی که تولید می کنند بیشتر آن ها را در خیابان ها و مکان های صنعتی و تجاری می بینیم. این لامپ ها در شکل ها وات ها و مدل های مختلف تولید می شوند که هریک کاربرد و شیوه تولید نور خود را دارند در این مقاله با ما همراه باشید تا انواع لامپهای گازی یعنی لامپ بخار سدیم ، لامپ بخار جیوه ، لامپ متال هالید را با هم بررسی کنیم
نحوه کار انواع لامپهای گازی
نحوه کار انواع لامپهای گازی شبیه لامپ های فلوئورسنت است که در آن ها یک آرک یا قوس الکتریکی بین دو الکترود ایجاد می شود با این تفاوت که قوس الکتریکی انواع لامپهای گازی کوتاه تر است و در عین حال رفشار داخل لوله آرک بسیار بیشتر است ونور و گرما، بسیار بیشتری تولید می کند
انواع لامپهای گازی مختلف
در اینجا ما انواع لامپهای گازی را به ترتیب بر اساس افزایش بهره نوری لومن در وات بررسی می کنیم. انواع لامپهای گازی بر اساس افزایش کارایی عبارتند از 1. لامپ بخار جیوه 2. لامپ متال هالید 3. لامپ بخار سدیم فشار بالا یا پرفشار 4. لامپ بخار سدیم فشار پایین یا فشار کم
لامپ بخار جیوه
لامپ های بخار جیوه از انواع لامپهای گازی هستند که برای روشنایی های داخلی و خارجی از آن ها استفاده می شود از این لامپ ها در مکان هایی چون سالن های ورزشی، کارخانه ها،ورزشگاه ها،بانک ها،اتوبان ها،پارک ها و ... استفاده می شود. لامپ بخار جیوه حاوی یک لوله دشارژ قوس الکتریکی است که از کوارتز ساخته شده است که با یک شیشه دیگر بروسیلیکات سخت احاطه شده است. در اثر رسیدن اتم های جیوه از حالت برانگیخته به حالت پایدار اشعه یو وی از داخل لوله کوارتز ساطع می شود
لامپ متال هالید
لامپ های متال هالید از انواع لامپهای گازی هستند که بسیار شبیه لامپ های بخار جیوه اند اما درون لوله ی قوس الکتریکی، گازهای آرگون و جیوه وجود دارد. این گاز اضافی باعث می شود که لامپ بتواند در هر وات نور مرئی بیشتری با شاخص نمود رنگ بالا تولید کند. این لامپ معمولا از 32 تا 2000 وات تولید می شود و کاربردهای گسترده ای دارد. کارامدی و بهره نوری لامپ متال هالید 50 تا 115 لومن در وات است که این میزان 2 برابر لامپ بخار جیوه است. از لامپ های متال هالید به دلیل شاخص نمود رنگ و خروجی لومن مطلوب برای زمین های ورزشی و استادیوم ها استفاده می شود. از این لامپ ها در در مصارف داخلی سالن های اجتماعات و تالارها و مصارف خارجی پارکینگ هاو کارخانه ها و ... استفاده می شود
مزایای لامپ متال هالید
لامپ های متال هالید همانند انواع لامپهای گازی مزایایی چون کارایی یا بهره نوری بالا یا همان میزان لومن خروجی بالا به ازای مصرف وات کم، شاخص نمود رنگ مطلوب و تولید در وات های مختلف را دارا هستند
معایب لامپ متال هالید
لامپ های متال هالید نسبت به انواع لامپهای گازی کمتر عمر می کنند معمولا طول عمر آن ها کمتر از 7500 ساعت است انواع لامپهای گازی دیگر معمولا طول عمری معادل 15000 تا 20000 ساعت دارند
لامپ بخار سدیم
لامپ بخار سدیم از انواع لامپهای گازی هست که با لامپ بخار جیوه و متال هالید متفاوت است و این تفاوت به این خاطر است که این لامپ ها الکترودهای آغازی را ندارند. مدار بالاست حاوی یک استارتر الکترونیکی ولتاژ بالاست. لوله آرک یا قوس الکتریکی از یک ماده سرامیکی که می تواند در دمای بالای 2.372 فارنهایت مقاومت کند ساخته شده است و برای اینکه به ایجاد آرک یا قوس الکتریکی و ترکیب گاز جیوه و سدیم کمک کند با زنون پر شده است.
لامپ بخار سدیم از انواع لامپهای گازی است که کارایی بالایی دارد کارایی یا بهره نوری این لامپ 140 لومن در وات است برای مثال یک لامپ بخار سدیم فشار بالای 400 وات 50000 لومن است در حالیکه لامپ متال هالید 400 وات 40000 لومن است و بخار جیوه تنها 21000 لومن نور تولید می کند. مهمترین و اصلی ترین عنصر استفاده شده درلامپ های بخار سدیم، سدیم است. این لامپ برای مصارف و کاربردهایی استفاده می شوند که شاخص نمود رنگ در آن ها مدنظر نیست. نور این لامپ ها غالبا زرد است اما با پیشرفت تکنولوژی این لامپ ها با نور سفید و شاخص نمود رنگ بهتر هم تولید شده اند . بهره نوری لامپ بخار سدیم سفید کمتر از لامپ متال هالید است. میزان لومن در وات متال هالید 85-75 در حالیکه بخار سدیم سفید 60-50 است
مزایای انواع لامپهای گازی
همانند لامپ های فلوئورسنت انواع لامپهای گازی یا HID هم برای ایجاد روشنایی و نور به یک بالاست نیاز دارند و از آنجایی که برای ایجاد آرک یا قوس الکتریکی به زمان نیاز داریم انواع لامپهای گازی هم برای روشن شدن و رسیدن به نور نهایی به زمان نیاز دارند مزایایی که باعث شده انواع لامپهای گازی نسبت به روشنایی های دیگر متمایز باشند عبارتند از :
1.طول عمر بالا 2. تولید خروجی لومن بالا در هر وات به عبارت دیگر تولید نور با شدت و میزان بالا 3. کوچک بودن اندازه
معایب انواع لامپهای گازی
انواع لامپهای گازی مزایای زیادی دارند اما این لامپ ها نیز در کنار مزایای زیاد معایبی هم دارند که این معایب عبارتند از:
1. انواع لامپهای گازی برای گرم و روشن شدن به زمان نیاز دارند این زمان در مورد انواع لامپهای گازی متفاوت است اما میانگین زمان گرم و روشن شدن 2 تا 6 دقیقه است
2. انواع لامپهای گازی یک زمان محدود کننده دارند به این معنی که قطع آنی جریان یا افت ولتاژ باعث می شود که برای اینکه قوس الکتریکی یا آرک حفظ شود لامپ خاموش شود . هنگامی که انواع لامپهای گازی به این زمان محدودکننده می رسند گازهای داخل آن بسیار گرم هستند و برای سرد شدن آن ها زمان لازم است تا خنک شوند و قبل از اینکه قوس الکتریکی محدود شود فشار کاهش یابد این روند بین 5 تا 15 دقیقه طول می کشد و با توجه انواع لامپهای گازی که ما استفاده می کنیم متفاوت است. بنابراین انواع لامپهای گازی برای مکان هایی مناسب هستند که در آن ها این مشکلات وجود ندارد و لامپ مکررا روشن و خاموش نمی شود
منبع
