انرژی پاک چیست؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا بایست اصول اولیه برق را بدانیم. در تعریف این نوع انرژی باید بگوییم، به هر نوع انرژی که از آب، باد و یا نور خورشید تولید می شود انرژی پاک یا انرژی سبز گفته می شود. البته باید بگوییم که بین انرژی سبز و پاک تفاوت مختصری وجود دارد که در این مطلب قابل بحث نیست. این نوع انرژی را انرژی تجدید پذیر نیز می نامند. همانطور که میدانید در بسیاری از کشورهای جهان از آمریکا گرفته تا کشور خودمان ایران از منابع انرژی تجدید ناپذیر مثل نفت، گاز که جزو سوخت های فسیلی هستند استفاده می شود. به این منابع تجدید ناپذیر می گویند زیرا محدود به مقادیری هستند که امکان استخراج آن از زمین فراهم است.
گاز طبیعی، زغال سنگ و نفت که هزاران سال از بقایای دفن شده گیاهان و حیوانات دریایی و باستانی به وجود می آیند از جمله منابع تجدید ناپذیر به شمار می روند. به این نوع سوخت ها سوخت های فسیلی نیز گفته می شود.
حتی انرژی هسته ای که از اورانیوم به دست می آید، یک منبع انرژی پاک است. در انرژی هسته ای اتم ها را از طریق فرایندی به نام شکافت هسته ای برای ایجاد گرما و در نهایت الکتریسیته به کار می گیرند. دیدگاه دانشمندان این است که اورانیوم میلیاردها سال پیش در زمان شکل گیری ستارگان ایجاد شده است. اورانیوم در سرتاسر پوسته زمین یافت می‌شود، اما استخراج و تبدیل آن به سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای بسیار دشوار یا بسیار گران است.
انواع انرژی های تجدید پذیر کدامند؟
پنج منبع اصلی انرژی پاک در جهان وجود دارد. این منابع که به انرژی های تجدید پذیر معروف هستند شامل :
|
منبع تجدید پذیر |
انرژی که تولید می شود |
|
گرمای زیر پوسته زمین |
انرژی گرمایی |
|
خورشید |
انرژی خورشیدی توسط سلولهای خورشیدی |
|
آب جاری |
انرژی برقی آبی از طریق توربین های آبی |
|
زیست توده |
انرژی زیست توده |
|
باد |
تولید انرژی برق از طریق توربین های بادی |
این منابع را منابع تجدید پذیر می نامند و انرژی حاصل از آن به انرژی پاک معروف است زیرا به طور طبیعی این منابع خود را احیا می کنند. به عبارتی دیگر، نور از نور خورشید می آید، گیاهان رشد می کنند، باد همواره می وزد و رودخانه ها همواره جریان دارند.
- انرژی خورشیدی : یکی از انواع انرژی پاک انرژی خورشیدی است. انرژی خورشیدی در واقع به کمک سلول های فتوولتائیک تولید می شود. این سلول ها نور خورشید را جذب کرده و در نهایت آن را تبدیل به برق می کنند. از انرژی خورشیدی می توان به منظور گرم کردن ساختمان ها و برای آب گرم و پخت و پز و حتی روشنایی استفاده کرد.
- انرژی زمین گرمایی : این نوع انرژی های پاک از گرمای زمین تولید می شود. گرمایی که در زیر پوسته زمین ذخیره شده و برای دسترسی به آن نیاز به حفاری است. هزاران سال است که بشر از این انرژی به طور طبیعی استفاده می کند. برای مثال چشمه های آب گرم طبیعی یکی از این نمونه های رایج به شمار می رود که در بسیاری از شهرهای کشور ما ایران به طور طبیعی یافت می شوند.
- انرژی باد: از انرژی باد در ارتفاعات و مکان های ساحلی می توان بهره برداری کرد. به کمک انرژی باد می توان توربین های بادی را به حرکت در آورد و از این طریق برق تولید کرد.
- زیست توده : نیروگاه های زیست توده از ضایعات چوب، خاک اره و زباله های قابل احتراق به منظور تولید انرژی استفاده می کنند.
- انرژی برقی آبی : این انرژی را که نیروی برقی آبی نیز می نامند از جریان آب رودخانه ها، سدها و نهرها برای تولید انرژی برق استفاده می کند. جالب است بدانید که حتی می توان از جزر و مد در اقیانوس ها برق تولید کرد.
آینده انرژی های تجدید پذیر
با توجه به پیشرفت دانش بشری در زمینه های مختلف مخصوصاً مدیریت و بهره گیری از طبیعت به منظور تولید انرژی می توان تصور کرد انرژی پاک در ایران آینده روشنی دارد. برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می توان از این نوع انرژی نیز کمک گرفت. استفاده از این نوع انرژی باعث خواهد شد که وابستگی به انرژی های فسیلی کاهش یابد. در کشور ما ایران برنامه های خوبی برای بهره برداری از انرژی های تجدید پذیر توسط دولت محترم تدارک دیده شده است. موقعیت اقلیمی و جغرافیایی کشور ایران به گونه ای است که می توان از انواع مختلف انرژی تجدید پذیر استفاده کرد. بنابراین آینده انرژی پاک در ایران بسیار امیدوار کننده است.
امروزه 26 درصد از برق جهان به کمک این نوع انرژی تامین می شود. طبق گزارش های آژانس بین المللی انرژی، انتظار می رود که سهم آن تا سال 2024 به بیش از 30 درصد برسد. به طور کلی می توان آینده روشنی برای انرژی های پاک در کل جهان متصور شد. پیش بینی می شود که تا سال 2024 ظرفیت انرژی خورشیدی در جهان به میزان 600 گیگاوات افزایش داشته باشد. به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود که برق تجدیدپذیر تا سال 2024 به میزان 1200 گیگاوات افزایش یابد که معادل کل ظرفیت برق ایالات متحده است.
آیا استفاده از انرژی تجدید پذیر از نظر اقتصادی به صرفه است؟
برای این که به این سوال پاسخ دهیم باید آن را با هزینه تامین انرژی از طریق سوخت های فسیلی مقایسه کنیم. واقعیت این است که یک روزی منابع فسیلی به پایان می رسند. در نتیجه هزینه این نوع انرژی افزایش خواهد یافت. اما هزینه تولید و استفاده از این نوع انرژی با توجه به پیشرفت هایی که در تکنولوژی و ابزارهای لازم برای تولید آن صورت گرفته روز به روز کاهش پیدا خواهد کرد.
منبع
