با گسترش و پیشرفت تکنولوژی، اختراعات بیشتری وارد زندگی بشر شده است. لامپ کم مصرف نسل بعدی لامپ رشته ای است که در مکان های مختلف برای صرفه جویی در مصرف برق استفاده می شود. با اینکه به نظر می رسد این لامپ ها هنوز هم استفاده می شوند اختراع آن ها در اواخر قرن 19 صورت گرفت اما مدت زمانی طول کشید تا به خانه ها راه پیدا کنند. این لامپ ها نسبت به لامپ های رشته ای برق بسیار کمتری مصرف می کنند. اما آنچه که باعث مصرف بسیار کم انرژی این لامپ ها می شود طرز کار لامپ کم مصرف است. در این مقاله قصد داریم طرز کار لامپ کم مصرف را با هم بررسی کنیم
طرز کار لامپ کم مصرف چگونه است ؟
لامپ کم مصرف یا لامپ CFL مخفف عبارت لامپ فلوئورسنت فشرده است. طرز کار لامپ کم مصرف باعث شده است که از همان ابتدای تولید، به سرعت جایگزین لامپ های رشته ای شوند تا هزینه مصرف برق را کاهش دهند. ساختمان لامپ کم مصرف از یک لوله پیچ خورده و یا منحنی خلا ساخته شده است. یک بالاست الکترونیکی فشرده در پایه لامپ قرار داده شده است. دو الکترود در دو انتهای این لوله قرار دارد که با گاز باریوم پر شده است. طرز کار لامپ کم مصرف به گونه ایست که در آن یک سویچ تبدیل کننده تعبیه شده که در فرکانس بالا، جایگزین بالاست و استارتر می شود.
طرز کار لامپ کم مصرف و دیگر لامپ ها
با اینکه نحوه کارانواع لامپ تقریبا شبیه به هم است اما طرز کار لامپ کم مصرف متفاوت است و تولید نور آن مکانیزم متفاوتی دارد. لامپ رشته ای از طریق یک رشته سیم تنگستن نور تولید می کند در حالیکه لامپ کم مصرف از طریق گاز آرگون و بخار جیوه درون لوله ی به شکل پیچ، نور تولید می کند. بالاست تعبیه شده در این لامپ جریان برق را از مولکول های گاز و جیوه عبور می دهد. هنگامی که لامپ کم مصرف روشن می شود مقداری زمان لازم است تا مکانیزم آن عمل کند و نور نهایی خود را تولید کند. در واقع دراین مدت زمان لامپ گرم شده و مولکول های درون آن برانگیخته می شود وقتیکه مولکول ها برانگیخته می شوند شروع به تولید نور فرابنفش یا یو وی می کنند که توسط ماده فلوئورسنت درون حباب لامپ به نور مرئی تبدیل می شود.
طرز کار لامپ کم مصرف و بالاست
طرز کار لامپ کم مصرف به گونه ایست که درون آن یک بالاست برای تولید ولتاژ بالا به منظور ایجاد دشارژ الکتریکی در الکترودها تعبیه شده است . این دشارژ الکتریکی بخار جیوه داخل حباب را برانگیخته می کند و نور ماورابنفش یا اشعه یو وی ساطع می شود. نور ماورائ بنفش به لایه فسفر روی شیشه برخورد می کند و آن را به نور مرئی تبدیل می کند . دلیل سفید بودن این لامپ ها هم وجود همین لایه فسفر بر روی شیشه است. طرز کار لامپ کم مصرف به گونه ایست که بالاست جریان را حفظ می کند و ولتاژ اولیه برای شروع لامپ را ایجاد می کند و بعد از اینکه گاز داخل لامپ یونیزه شد ولتاژ را پایین می آورد. لامپ کم مصرف در گذشته از استارتر و بالاست مغناطیسی برای روشن شدن لامپ کم مصرف استفاده میشد در نتیجه زمان بیشتری هم صرف روشن شدن آنها میشد.
مزایای لامپ کم مصرف
لامپ های رشته ای تنها 10 تا 12% انرژی دریافتی خود را به نور تبدیل می کنند و باقی آن به صورت گرما هدر می رود. در حالیکه لامپ های کم مصرف 4 برابر کارایی و بهره نوری بیشتری دارند در نتیجه یک لامپ کم مصرف 25 وات به روشنی یک لامپ 100 وات نور ساطع می کند. طرز کار لامپ کم مصرف به گونه ایست که طول عمر آن حدود 8000 ساعت تخمین زده می شود در حالیکه لامپ های رشته ای تنها 900 ساعت عمر می کنند. با محاسبه طول عمر و بهره نوری یک لامپ کم مصرف و رشته ای این نتیجه به دست می آید که یک لامپ کم مصرف بیش از30 برابر عملکرد و کارایی بهتری نسبت لامپ رشته ای دارد.
مشکلات لامپ کم مصرف در سلامتی
با توجه به طرز کار لامپ کم مصرف و گازها و جیوه به کار رفته در آن باید مواردی را در جهت حفظ سلامتی به هنگام استفاده از آن ها رعایت کنیم. حتما با تمهیدات خاصی آن ها را دور بیندازیم چرا که وجود جیوه درون آن ها بسیار خطرناک است. نور آن ها برای برخی چشم ها مشکل آفرین است. برخی مصرف کنندگان نور آن را مناسب چشم نمی دانند و این به دلیل آن است که رویه فسفر روی شیشه این لامپ ها همه اشعه دریافتی را به نور مرئی تبدیل نمی کند و برخی افراد به نور ماورابنفش حساسیت دارند. گرچه تحقیقات نشان می دهد که قرارگیری در معرض 8 ساعت زیر نور لامپ کم مصرف و مهتابی برابر با قرارگیری یک دقیقه ای زیر نور خورشید است
منبع
