یکی از کاربردی ترین نمونه لامپ ها که در فضاهای باز استفاده بالایی دارند، انواع لامپ خیاری می باشند. استفاده از این لامپ ها در فضاهای باز به دلیل مزیت ها و نور بالایی است که در مقایسه با لامپ های رشته ای دارند. نصب این لامپ ها اگرچه ساده است ولی رعایت استانداردها در نحوه سیم کشی آنها الزامی می باشد. در ادامه به بررسی جزئیات بیشتر در نصب و سیم کشی لامپ های خیاری می پردازیم. لامپ خیاری چیست را هم می توانید در مقالات قبلی ما بررسی کنید.
لامپ خیاری چیست؟
شکل و فرم بیضی شکل در انواع لامپ خیاری باعث شده است تا این نوع از لامپ ها با این نام شناخته شوند. لامپ های تخلیه در گاز یکی دیگر از نام هایی است که برای معرفی این لامپ ها به کار می رود. تولید نور در این لامپ ها به دلیل کاربرد بخار جیوه و سدیم و همچنین گاز خنثی آرگون می باشد. هنگامی که جریان برق از داخل بخار جیوه و سدیم عبور می کند، در این لامپ ها نور زیادی تولید و به محیط پیرامون پخش می شود.
بعد از نصب لامپ خیاری و روشن کردن آن، در همان لحظه نور خیره کننده ای تولید نمی شود و مدت کوتاهی طول می کشد تا مقدار نور اصلی آن مشاهده شود. این امر ناشی از فرآیند کارکرد و نحوه تولید نور در این نوع از لامپ ها می باشد. زمانی که برق داخل لامپ جریان پیدا می کند، گرمای تولید شده در لامپ باعث تبخیر جیوه می شود. به دنبال آن سطح فشار داخل حباب لامپ های خیاری افزایش یافته و باعث افزایش سطح انرژی الکترون های جیوه می شود. در نهایت این فرآیند، سطح انرژی در الکترون ها به طیف نور مرئی نزدیک می شود.
نحوه نصب لامپ خیاری و کارکرد آن
مراحل نصب لامپ خیاری شباهت بالایی به نصب سایر لامپ های رشته ای و معمولی دارد. درصد بالایی از افراد فعال در زمینه امور فنی، به راحتی توانایی نصب این نوع از لامپ ها را دارند. کارکرد متفاوت این لامپ ها است که باعث شده میزان نور آن بسیار بیشتر از سایر نمونه لامپ های موجود در بازار شود. برای فعال شدن این نوع از لامپ ها باید اقدام به یک تحریک الکتریکی در اتم های جیوه کرد. انجام این کار توسط یک قطعه الکتریکی به نام چوک انجام می شود.
در ابتدای کارکرد انواع لامپ خیاری، زمانی که کلید برق فشار داده می شود، میان الکترودهای اصلی و فرعی لامپ جرقه برقرار می شود. این جرقه باعث یونیزه شدن گاز آرگون در لامپ های خیاری می شود. یونیزه شدن یک مقدمه برای ایجاد قوس الکتریکی میان الکترودهای این نوع از لامپ ها می باشد. نور آبی که در ابتدای روشن کردن این لامپ ها مشاهده می شود به دلیل یونیزه شدن این نوع گاز می باشد. قوس الکتریکی ایجاد شده باعث افزایش حرارت جیوه می شود تا از تامین بخار جیوه، نور مرئی قدرتمندی تولید شود.
بررسی نقشه سیم کشی لامپ خیاری
نقشه سیم کشی لامپ خیاری پیچیدگی زیادی ندارد و مانند سایر لامپ ها دارای ساختاری ساده است. موضوع اصلی سیم کشی در این نوع از لامپ ها، مربوط به قطع و وصل کردن فاز و نول می باشد. در قسمت سیم کشی فاز و نول برای لامپ های خیاری، به دو قطعه دیگر تحت عنوان ترانس و استارتر نیاز است. در این نوع از سیم کشی باید سیم فاز و نول، میان ترانس، لامپ و استارتر چرخانده شود.
با توجه به نقشه سیم کشی لامپ خیاری، ابتدا باید ترانس لامپ خیاری نصب شود. سپس سیم فاز را به یکی از ترمینال های ترانس وصل کرده و از ترمینال دیگر به پایه B استارتر سیم کشی می شود. مرحله بعدی اتصال پایه L در استارتر به یکی از ترمینال های لامپ خیاری و به کمک سیم بندی می باشد. به این ترتیب مسیر فاز در مراحل و نحوه نصب لامپ های خیاری کامل شده است. در تجهیزات الکتریکی باید از سیم نول نیز استفاده شود. به همین منظور، سیم نول در پایه N استارتر و ترمینال دوم لامپ چرخانده می شود. بعد از انجام این مرحله، سیم بندی لامپ خیاری به صورت کامل تمام می شود.
بعد از نصب لامپ خیاری و سیم کشی درست آن، با فشردن کلید، ترانس میزان ولتاژ موردنیاز برای عملیات استارتر را تامین می کند. استارتر نیز شوک الکتریکی که به صورت لحظه ای برای شروع فعالیت لامپ مورد نیاز است را تامین می کند. بعد از این مرحله، جریان الکتریکی مورد نیاز لامپ برای به وجود آمدن نور بخار جیوه در لامپ های خیاری ایجاد خواهد شد.
مشخصات فنی در انواع لامپ های خیاری
برای نصب لامپ خیاری به صورت کاملا فنی و اصولی باید نسبت به این محصول اطلاعات لازم را داشت. در ادامه به برخی از مشخصات فنی انواع لامپ های خیاری می پردازیم.
- در ساخت انواع لامپ خیاری از دو حباب جداگانه در قسمت داخلی و خارجی استفاده شده است. حباب داخلی به صورت مستقیم تحت تاثیر فشار جیوه قرار می گیرد. در چنین شرایطی حباب داخلی از جنس کوارتز ساخته می شود تا قابلیت تحمل 1000 درجه و فشار 3 اتمسفر را داشته باشد. در حباب های داخلی هوای عادی تخلیه شده و داخل آن از گاز آرگون و جیوه پر می شود.
- حباب خارجی شرایط متفاوت تری از حباب های داخلی را دارد چون تحت تاثیر فشار یا دمای خاصی نیست. این حباب برای حفاظت از حباب های داخلی و جذب برخی از طول موج های خطرناکی می باشد که از نور بخار جیوه تولید می شود. بین دو حباب داخلی و خارجی یک فضای خالی باقی می ماند که توسط یک گاز خنثی مثل ازت پر می شود. داخل هر کدام از لامپ های خیاری نیز دو الکترود از جنس تنگستن برای ایجاد قوس الکتریکی طراحی می شود.
- نوری که توسط این نوع از لامپ ها تولید می شود اگرچه سفید رنگ می باشد ولی از طول موج کامل نور مرئی برخوردار نیست. این امر باعث می شود تا تشخیص رنگ ها زیر نور این نوع از لامپ ها به سختی صورت گیرد.
