شايد با اصطلاح شاخص كيفيت رنگ یا به اختصار CRI آشنا نباشید، اما به طور قطع از تأثیر آن بر روي بسياري از شاخص هاي بيماري آگاه هستيد. فلورسنت های اولیه، CFL ها و لامپ ال ای دی اغلب به دلیل امتیازات پایین CRI شناخته مي شوند، اما خوشبختانه به مرور زمان این چراغ های بسیار بهبود یافته اند و اکنون می توانند رنگ های واضح و دقیق را ارائه دهند. شما فقط باید یک لامپ با درجه بندی مناسب برای آنچه نیاز دارید انتخاب کنید. براي اين انتخاب نياز به شناخت دقيق شاخص كيفيت رنگ داريد.
شاخص كيفيت رنگ چیست؟
شاخص كيفيت رنگ (CRI) مقیاسی از 0 تا 100 است که توانایی یک منبع نور سفید مصنوعی را برای نمایش دقیق رنگ ارزیابی می کند. بازه هاي شاخص كيفيت رنگ را مي توان به صورت زير طبقه بندي كرد. امتیاز 100 نشان می‌دهد که نور رنگ‌ها را همانطور که در نور طبیعی روز به نظر می‌رسند نشان می‌دهد 2. بالای 90 استثنایی است و رنگ ها را با دقت یا تقریباً به دقت نور روز نمایش می دهد.3. بین 80 تا 90 محدوده خوبی است که رنگ ها را کاملاً دقیق نشان می دهد. بسیاری از لامپ های LED جدید با موفقیت به این شاخص كيفيت رنگ دست يافته اند. 4.همانطور که شاخص کمتر از 79 می شود، نور رنگ ها را با دقت کمتر و کمتری به چشم انسان نشان می دهد. زیر 50 کاملاً غير قابل تشخيص خواهد بود.
شاخص كيفيت رنگ چگونه کار می کند؟
رنگ هایی که می بینیم نتیجه طیف نور مرئی است. خورشید نور سفیدی را از خود ساطع مي كند که دارای طول موج های قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی و بنفش است. هنگامی که نور خورشید به یک جسم برخورد می کند، جسم این طول موج های رنگی را جذب كرده و هر چیزی که به آن نیاز نداشته باشد به را بازتاب مي كند. رنگی که بازتاب مي شود، رنگی است که شی در چشمان ما با آن ظاهر می شود. به عنوان مثال، یک درخت همه رنگ ها را به جز رنگ سبز جذب می کند. به همین دلیل است که در چشم ما سبز به نظر می رسد. سیب قرمز قرمز به نظر می رسد زیرا این طول موج رنگی است که جذب نمی کند. یک لامپ با شاخص كيفيت رنگ بالا دارای طول موج های رنگی مشابه نور خورشید یا نزدیک به آنها است در نتيجه رنگ هاي اين لامپ دقیق تر به نظر می رسند.
CRI و LED
در حالی که لامپ های رشته ای و هالوژن معمولاً دارای امتیاز CRI عالی هستند، LED ها به دلیل مشکلاتی که در انتهای طیف مادون قرمز وجود دارد نتوانسته اند عملكرد خيلي خوبي را از خود نشان دهند. خوشبختانه، از زمان معرفی آنها در دهه 1990 پیشرفت زیادی حاصل شده است و اکنون آنها می توانند رنگ ها را با دقت بیشتری نسبت به قبل ارائه دهند. البته توجه داشته باشيد كه اکثر ال ای دی های تجاری موجود دارای امتیاز CRI خوبي هستند که برای مصارف خانگی کاملاً مناسب است.
نحوه اندازه گیری شاخص كيفيت رنگ
پاسخ کوتاه اینجاست: اندازه‌گیری CRI پیچیده است. آنقدر پیچیده که به‌عنوان صاحب خانه یا کسب‌وکار، در واقع لازم نیست نگران آن باشید. تولیدکنندگان و خرده‌فروشان لامپ‌ها این اطلاعات را ارائه می‌کنند فقط مراقب اطلاعات روی بسته‌بندی باشید. حال با اين سوال مواجه مي شويم كه چرا شاخص كيفيت رنگ مهم است؟ همچنين بايد بررسي كنيم هر شاخصي براي چه محيطي مفيد بوده و با توجه به آن اقدام به تهيه لامپ كنيم.
CRI بالا برای هر برنامه روشنایی لازم نیست، و در واقع حتی ممکن است در برخی شرایط نامطلوب نيز باشد، مانند مکان‌هایی که می‌خواهید نور محیطی ملایم و گرم داشته باشید. اگر مطمئن نیستید که چه سطحی از CRI برای شما مناسب است، مي توانيد از الگوريتم زير استفاده كنيد. در مکان هایی که دقت رنگ فوق العاده مهم است، مانند بیمارستان ها، چاپخانه ها، استودیوها، مشتریان، گالری ها، موزه ها و غیره، لامپ هایی با CRI 90 یا بالاتر انتخاب کنید. اگرچه هر نمره زیر 80 از نظر فنی "ضعیف" در نظر گرفته می شود، اما برای یک چراغ خانگی معمولی یا دفتر استاندارد، یک CRI بین 89 تا 70 کاملاً خوب است. حتی ممکن است بخواهید بسته به هدف اتاق، شاخص كيفيت رنگ را تا زير 60 كاهش دهيد. با CRI 50 و پایین‌تر، نور شروع به نمایش رنگ‌هايي می‌کند که برای چشم انسان غیرطبیعی هستند.
منبع
