پس از گذشت بیش از یک قرن توسعه و پیشرفت در صنعت روشنایی جهان، میتوان گفت که امروزه پرکاربردترین روشناییها لامپ فلورسنت فشرده (CFL ) یا همان لامپهای کم مصرف و لامپهای دیود ساطعکننده نور (LED ) هستند. با توجه به اینکه برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف غیر قابل انکار است! به طور قطع لامپهای ال ای دی و کم مصرف کارآمدتر از لامپهای رشتهای هستند، اما همچنان نحوه انتشار نور در هرکدام متفاوت است. در لامپهای کم مصرف، جریان الکتریکی از طریق لولهای که حاوی مقدار کمی بخار آرگون و جیوه است عبور میکند و این مسئله باعث تولید اشعه ماوراءبنفش (UV) نامرئی میشود. این اشعه به تحریک پوشش فلورسنت (از نوع فسفر) داخل لوله کمک کرده و منجر به شروع یک واکنش شیمیایی و ساطع شدن نور مرئی میشود.
بررسی برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف
دیود ساطعکننده نور ال ای دی یک دستگاه نیمههادی جامد است که میتواند انرژی الکتریکی را به نور مرئی تبدیل کند. در اصل قلب ال ای دی همین تراشه نیمههادی است که یک سر آن به یک براکت، یک سر آن به یک مقایسهکننده ولتاژ منفی و سر دیگر آن به یک مقایسهکننده ولتاژ مثبت منبع تغذیه متصل شده است. کل تراشه نیز توسط رزین اپوکسی محصور شده است. اگرچه امروزه بسیاری از تأسیسات در سراسر جهان، بهتدریج لامپهای ال ای دی را جایگزین لامپهای کم مصرف کردهاند، اما هنوز هم بسیاری از ما در مورد برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف شک داریم. لطفا برای آگاهی از جزئیات بیشتر، به مطالعه این مقاله ادامه دهید.
لومن بیشتر به ازای هر وات
لومن معیاری برای سنجش میزان نوری است که وارد چشم انسان میشود. در مورد لامپها از واحد وات برای سنجش میزان انرژی الکتریکی که به نور تبدیل میشود استفاده میشود. در واقع، وات به میزان مصرف برق و لومن به میزان پخش نور اشاره دارد. یکی از دلایل برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف ، بازدهی انرژی عالی آن است. بههمیندلیل، برای تولید شدت نور برابر به وات کمتری نیاز دارد. در صورت یکسان بودن میزان وات نیز مطمئنا روشنایی لامپ ال ای دی چندین برابر بیشتر است. یک لامپ ال ای دی 20 وات دارای بهرهوری (کارایی) 80 لومن بر وات است که میتواند به یک شار نوری 1600 لومن دست یابد. برای تولید همان میزان روشنایی، قدرت لامپ کم مصرف حداقل باید 50 وات باشد. بنابراین، فهمیدن این مسئله که لامپهای ال ای دی میتوانند انرژی کمتری نسبت به لامپهای کم مصرف استفاده کنند و در هنگام رسیدن به سطح روشنایی یکسان انتشار کربن را کاهش دهند، دشوار نیست.
طول عمر بیشتر تا 80000 ساعت
اگرچه طول عمر تئوریک لامپ ال ای دی حدود 100000 ساعت است اما عمر اصلی این نوع لامپ ارتباط زیادی به محیطی که در آن استفاده میشود، کیفیت قطعات الکترونیکی، مواد مورد استفاده برای تولید لامپ، میزان جریان برق و سایر عوامل دارد. معمولا زمانیکه لامپ ال ای دی بیش از 20000 ساعت استفاده میشود، زوال نور رخ میدهد و دیگر میزان روشنایی آن به اندازه اوایل نیست. طبق تجربه، زمانیکه نور ال ای دی بیش از 50000 ساعت استفاده شود، روشنایی آن 70٪ روشنایی اولیه است. بنابراین، یکی دیگر از دلایل برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف طول عمر بالاتر آن است.
ماندگاری و دوام بالاتر
در یک مقایسه مشخص شده است که لامپ رشتهای معمولی دارای بازده نوری 12 lm/W و طول عمر کمتر از 2000 ساعت است. لامپ کم مصرف مارپیچی دارای راندمان نوری 60 lm/W و طول عمر کمتر از 8000 ساعت است. لامپ فلورسنت T5 دارای بازده نوری 96 lm/Wو طول عمر حدود 10000 ساعت است. درحالیکه یک لامپ ال ای دی با نور سفید و قطر 5 میلیمتر میتواند بازده نوری تا 150lm/W و طول عمر بیشتر از 100000 ساعت داشته باشد. این دادهها بهخوبی دلیل برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف را مشخص میکنند. تا به حال با خودتان فکر کردهاید که چرا لامپ ال ای دی تا این حد بادوام است؟ دلیل دوام ال ای دی این است که مشکل ذوب فیلامنت ایجاد نمیکند. در واقع این نوع لامپ سریع از کار نمیافتد بلکه بهتدریج و با گذشت زمان میزان روشنایی آن کم میشود. البته طول عمر لامپهای ال ای دی رابطه ویژهای با کیفیت برد پاور آن دارد. اگر کیفیت برد پاور خوب نباشد، طول عمر آن با طول عمر تئوریک اختلاف زیادی پیدا میکند.
محیط زیست
همه ما میدانیم که لامپهای کم مصرف میتوانند اشعههای مادون قرمز و فرابنفش تولید کنند و هر دو امکان آسیب زدن به چشم و پوست را دارند. درحالیکه، لامپ ال ای دی این دو نوع اشعه را تولید نمیکند و برای بدن انسان بسیار ایمن است. علاوه بر این، لامپهای الایدی قابلیت این را دارند که نسبت به لامپهای کم مصرف و رشتهای به میزان 70 تا 80 درصد در مصرف برق صرفهجویی کنند. همانطورکه قبلا ذکر شد، لامپ کم مصرف برای انتشار نور حاوی مقدار کمی بخار جیوه است. جیوه یک فلز سنگین بسیار سمی است که بهطور خودکار در طبیعت تجزیه نمیشود. پس اگر مستقیماً دفع شود، باعث آلودگی شدید خاک و آب میشود. این امر روند بازیافت این نوع از لامپها را به یک مشکل جهانی تبدیل کرده است. ترسناکتر از همه این است که اگر یک لامپ کم مصرف در خانه بشکند، بخار جیوه داخل آن ممکن است به اعضای خانواده آسیب برساند. بنابراین، این مورد از دلایل برتری لامپ ال ای دی به کم مصرف را نمیتوان نادیده گرفت! تنها مشکل فعلی در مورد لامپهای ال ای دی قیمت بالای آنها است. شما میتوانید در درازمدت با صرفهجویی در مصرف برق و کاهش دفعات تعویض لامپ، به بازگشت هزینههای صرف شده برای خرید این نوع از لامپها کمک کنید.
منبع