اولین نوع کابل شبکه، Cat1 نام دارد که تنها برای انتقال صوت و در خطوط تلفن به‌کار می‌رود و توانایی انتقال داده را ندارد. از Cat2 به بعد، کابل‌های شبکه به قابلیت انتقال داده نیز مجهز شدند. به‌طور کلی کابل‌های شبکه به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

1. کابل زوج به‌هم تابیده (Twisted Pair)

2. کابل کواکسیال (Coaxial)

3. کابل فیبر نوری (Fiber Optic)

در ادامه با هر یک از این انواع کابل شبکه بیشتر آشنا می‌شویم:

کابل شبکه زوج به‌هم تابیده (Twisted Pair)

کابل زوج به‌هم تابیده یکی از رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین انواع کابل شبکه است. این کابل از دو سیم مسی مجزا تشکیل شده که به دور یکدیگر تابیده می‌شوند تا تداخل الکترومغناطیسی کاهش یابد. این نوع کابل در بسیاری از شبکه‌های محلی (LAN)، دفاتر کاری، فروشگاه‌ها و اتصال کامپیوترها به شبکه اینترنت استفاده می‌شود.

این کابل‌ها در دو نوع کلی عرضه می‌شوند:

۱. کابل شبکه زوج به‌هم تابیده بدون شیلد (UTP)

کابل UTP (Unshielded Twisted Pair) شامل جفت سیم‌هایی است که بدون هیچ پوشش محافظ اضافه‌ای به‌هم تابیده شده‌اند. این کابل‌ها ساده، منعطف و اقتصادی هستند و معمولاً در محیط‌هایی با نویز کم مورد استفاده قرار می‌گیرند. رنگ‌بندی سیم‌ها در کابل UTP طبق استانداردهای خاصی صورت می‌گیرد که امکان تشخیص جفت‌ها و نصب آسان را فراهم می‌کند. انجمن صنایع الکترونیک (EIA) کابل‌های UTP را از Cat1 تا Cat7 طبقه‌بندی کرده است. جالب است بدانید که برخلاف تصور رایج، در این طبقه‌بندی Cat1 پایین‌ترین کیفیت را دارد و به سمت Cat7 کیفیت افزایش می‌یابد.

۲. کابل شبکه زوج به‌هم تابیده شیلددار (STP)

کابل STP (Shielded Twisted Pair) دارای یک لایه محافظ فلزی یا شیلد بر روی هر جفت سیم یا کل مجموعه سیم‌هاست که از آن در برابر نویز و تداخل الکترومغناطیسی محافظت می‌کند. این نوع کابل در محیط‌های پرنویز یا در مجاورت تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود عملکرد بهتر در برابر تداخل، کابل‌های STP گران‌تر از UTP هستند و نصب پیچیده‌تری نیز دارند. رنگ‌بندی سیم‌ها در این نوع کابل نیز مشابه UTP انجام می‌شود.

کابل کواکسیال (Coaxial Cable)

کابل کواکسیال نوعی کابل شبکه الکتریکی است که دارای یک هادی مرکزی مسی، یک لایه عایق، یک شیلد فلزی (محافظ بیرونی) و یک روکش است. طراحی خاص این کابل باعث می‌شود تا فاصله بین هادی و شیلد کاملاً یکنواخت باشد و سیگنال با حداقل تداخل منتقل شود.

از این نوع کابل در انتقال سیگنال‌های تلویزیونی، خطوط تلفن، اتصال اینترنت کابلی، شبکه‌های کامپیوتری قدیمی و سیستم‌های رادیویی استفاده می‌شود.

مزایای کابل کواکسیال عبارتند از:

• دوام و عمر طولانی

• مقاومت بالا در برابر تداخل الکترومغناطیسی

• نصب آسان و توسعه‌پذیری

• هزینه سیم‌کشی نسبتاً پایین

با وجود این مزایا، در بسیاری از کاربردها، کابل‌های شبکه کواکسیال جای خود را به کابل فیبر نوری داده‌اند که سرعت و کیفیت انتقال بالاتری دارند.

کابل شبکه فیبر نوری (Fiber Optic Cable)

کابل فیبر نوری مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین نوع کابل شبکه محسوب می‌شود. برخلاف کابل‌های مسی که از جریان الکتریکی برای انتقال داده استفاده می‌کنند، این کابل‌ها داده‌ها را از طریق پالس‌های نوری منتقل می‌کنند.

یک کابل فیبر نوری از اجزای زیر تشکیل شده است:

• هسته مرکزی شیشه‌ای یا پلاستیکی برای انتقال نور

• روکش داخلی و خارجی برای محافظت در برابر شکست نور و آسیب‌های محیطی

• لایه‌های محافظ و پوشش‌های مقاوم در برابر ضربه و عوامل شیمیایی

فیبرهای نوری به اندازه‌ی یک تار مو نازک هستند، اما می‌توانند حجم بالایی از داده را با سرعت بسیار زیاد و بدون افت کیفیت انتقال دهند.

ویژگی‌های کابل فیبر نوری

• پهنای باند و سرعت بسیار بالا

• مقاوم در برابر تداخل الکترومغناطیسی

• ایمن برای استفاده در محیط‌های پرخطر مانند مناطق دارای گاز یا ولتاژ بالا

• مناسب برای ارتباطات راه دور و شبکه‌های دیتاسنتر

کاربردهای کابل شبکه

کابل شبکه، ستون فقرات هر زیرساخت ارتباطی مدرن است؛ از انتقال داده بین کامپیوترها، روترها و سوئیچ‌ها گرفته تا اتصال سامانه‌های ذخیره‌سازی، همگی به‌واسطه کابل‌های شبکه انجام می‌شوند. کاربرد کابل شبکه بسته به نوع آن، تفاوت زیادی دارد؛ کابل‌های زوج به‌هم تابیده (مثل Cat5e یا Cat6) رایج‌ترین گزینه برای راه‌اندازی شبکه‌های محلی (LAN) در منازل، ادارات و فضاهای تجاری‌اند. این کابل‌ها علاوه‌بر قیمت مناسب، نصب آسان و مقاومت خوب در برابر نویز دارند.

از سوی دیگر، کابل کواکسیال که در گذشته برای شبکه‌های آنالوگ و برخی سیستم‌های دوربین مداربسته استفاده می‌شد، به‌دلیل محدودیت در فاصله انتقال و سختی نصب، امروزه کاربرد کمتری دارد. اما همچنان در برخی زیرساخت‌های قدیمی یا خاص دیده می‌شود. در مقابل، فیبر نوری بالاترین سرعت و کمترین تداخل را ارائه می‌دهد و گزینه‌ای حرفه‌ای برای دیتاسنترها، سازمان‌های بزرگ و ارتباطات بین شهری است؛ هرچند قیمت کابل شبکه نوری و تجهیزات جانبی آن نسبتاً بالاست.

پیش از خرید کابل شبکه، حتماً نوع کاربرد و سطح عملکرد مورد نیاز را مشخص کنید. بررسی دقیق مشخصات فنی، مسیر کابل‌کشی، میزان نویز محیط و البته قیمت کابل لن به شما کمک می‌کند انتخابی متناسب با نیازتان داشته باشید.

نکات مهم پیش از خرید کابل شبکه

خرید کابل شبکه یک تصمیم ساده نیست، به‌ویژه اگر بخواهید زیرساخت ارتباطی قابل اطمینان و بدون مشکل راه‌اندازی کنید. انتخاب کابل مناسب، تنها به شناخت نوع کابل محدود نمی‌شود؛ بلکه به مجموعه‌ای از عوامل فنی، محیطی و اقتصادی وابسته است که باید پیش از خرید به‌دقت بررسی شوند. نادیده گرفتن این نکات می‌تواند منجر به کندی شبکه، اختلال در ارتباطات، هزینه‌های پنهان و حتی تعویض مجدد کابل‌کشی شود. در ادامه، مهم‌ترین معیارهایی را که باید پیش از خرید کابل شبکه مدنظر داشته باشید مرور می‌کنیم:

۱. فاصله مورد نیاز

ابتدا باید فاصله میان اجزای شبکه را به‌دقت اندازه‌گیری کنید. هر نوع کابل محدودیتی در فاصله مؤثر دارد و عبور از این محدوده باعث افت کیفیت سیگنال خواهد شد. به‌عنوان نمونه:

• کابل‌های UTP در حالت معمول تا 100 متر عملکرد مناسبی دارند.

• فیبر نوری برای فواصل طولانی‌تر بدون افت کیفیت گزینه‌ای عالی است.

۲. پهنای باند و سرعت انتقال

نوع کاربرد شما مشخص می‌کند که به چه میزان پهنای باند و سرعت انتقال داده نیاز دارید. شبکه‌های خانگی، ادارات، مراکز داده و خطوط ارتباطی صنعتی هر کدام نیازهای متفاوتی دارند. حتما نوع کابل را متناسب با نیاز فعلی و آتی انتخاب کنید.

۳. مسیر عبور کابل و نویز محیطی

کابل‌های شبکه ممکن است در مسیر خود از کنار منابع الکترومغناطیسی قوی مانند کابل برق فشار قوی، آسانسور، موتورهای صنعتی و غیره عبور کنند. این منابع باعث ایجاد نویز و اختلال در انتقال سیگنال می‌شوند.
در چنین شرایطی بهتر است از کابل‌های دارای شیلد (مانند STP یا فیبر نوری) استفاده شود.

۴. قیمت کابل شبکه

قیمت کابل شبکه بسته به نوع، برند، متراژ و کیفیت آن متفاوت است:

• فیبر نوری گران‌ترین گزینه اما با بهترین عملکرد است.

• کابل‌های کواکسیال در جایگاه میانی از نظر قیمت و عملکرد قرار دارند.

• زوج به‌هم تابیده بدون شیلد (UTP) ارزان‌ترین و پرکاربردترین نوع کابل شبکه است.

مزایا و معایب انواع کابل شبکه

مزایا و معایب انواع کابل شبکه بسته به نوع کاربرد و محیط نصب متفاوت است. کابل‌های فیبر نوری سرعت انتقال بسیار بالا و مقاومت عالی در برابر نویز دارند و برای فواصل طولانی ایده‌آل‌اند، اما قیمت بالایی داشته و نصب آن‌ها نیازمند تجهیزات و تخصص است. کابل‌های کواکسیال اگرچه در گذشته رایج بودند، اما امروزه به‌دلیل محدودیت فاصله و دشواری نصب، کمتر استفاده می‌شوند. در مقابل، کابل‌های زوج به‌هم تابیده (مثل Cat5e و Cat6) با قیمت مناسب، نصب آسان و تنوع بالا، رایج‌ترین گزینه برای منازل، ادارات و شبکه‌های متوسط محسوب می‌شوند. این نوع کابل‌ها انعطاف‌پذیری خوبی دارند و در برابر میدان‌های مغناطیسی عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهند.

تفاوت انواع کابل شبکه در یک نگاه

 

سخن آخر

انتخاب درست کابل شبکه تأثیر مستقیمی بر کیفیت و پایداری ارتباطات شما دارد. چه به‌دنبال راه‌اندازی یک شبکه خانگی ساده باشید، چه در حال تجهیز یک زیرساخت حرفه‌ای، شناخت مزایا، معایب و کاربرد انواع کابل شبکه ضروری است. در این مسیر، فروشگاه نوراکومارت با ارائه‌ی مجموعه‌ای کامل از کابل‌های شبکه استاندارد، باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه، انتخابی مطمئن برای خریدی هوشمندانه خواهد بود. با بررسی مشخصات فنی و مقایسه قیمت کابل شبکه در نوراکومارت، می‌توانید به‌راحتی بهترین گزینه را متناسب با نیاز خود تهیه کنید.