جهان جایگاهی رنگارنگ است که از طریق منابع نوری مختلف دیده می‌شود. چیزی که بیشتر افراد از آن بی‌اطلاع هستند این است که لامپ‌ها انواع لامپ های تخصصی و عمومی می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر خلقوخو و میزان ادراک ما داشته باشند. به عنوان مثال، یک تابلو نئون می‌تواند در بیننده‌ای حس هیجان القا کند، درحالی‌که همان تابلو می‌تواند برای شخص دیگری بسیار درخشان و پرزرق‌و‌برق به نظر برسد. بنابراین اگر نورپردازی می‌تواند چنین تاثیری بر افراد عادی داشته باشد، باید به فکر افرادی با نیازهای ویژه باشید. مدت زیادی است که مسئله نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال مطرح شده است.
معمولا هنگام خرید یک لامپ یا لوازم روشنایی بیشتر به زیبایی محصول توجه می‌کنیم و اغلب نگران این مسئله هستیم که آیا در خانه ما زیبا به نظر می‌رسد یا با معماری فضا هماهنگ می‌شود یا خیر. درحالی‌که ممکن است نسبت به جذابیت ظاهری، کیفیت نورپردازي بهتری داشته باشد. کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی (ADHD) یا اوتیسم به نور حساس هستند. به‌همین‌دلیل، یک طراحی نورپردازی مناسب می‌تواند تاثیر به‌سزایی بر کنترل وضعیت آنها داشته باشد. اگر در مورد این مسئله که باید از کجا شروع کنید سردرگم هستید، اجازه دهید این راهنمای کوچک، اصول اولیه نورپردازی و ارتباط آن با اختلالات عصبی تکوینی را برای شما شرح دهد.
دلایل اهمیت نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال
90 تا 95 درصد از کودکان مبتلا به اوتیسم ، از انواع حساسیت‌ها نسبت به محرک‌های خارجی رنج می‌برند. حساسیت‌هایی که عمدتاً از نوع شنوایی و لامسه هستند. البته بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم به نور نیز حساس هستند. بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، در این شرایط ممکن است احساساست آنها تحت تأثیر قرار گیرد و این مسئله می‌تواند منجر به بروز تغییرات رفتاری و استرس عاطفی شود. معمولا مشاهده چراغ‌های چشمک‌زن یا لامپ‌هایی با تناژ رنگی تند می‌تواند برای آنها خیره‌کننده باشد و باعث ناراحتی یا حتی سردرد شود.
اگرچه اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی شامل طیف وسیعی از علائم مانند بیش‌فعالی و ناتوانی در حفظ توجه است، اما برخی از مبتلایان به آن ممکن است از حساسیت بیش‌ازحد به محرک‌های خارجی (مانند حساسیت به نور) نیز رنج ببرند. این نوع حساسیت اغلب به شکل عوارض چشمی مانند چشم‌درد، نزدیک‌بینی و در موارد شدید، میگرن یا فوتوفوبیا (درد یا ناراحتی چشم به‌دلیل حساسیت به نور روشن) خود را بروز می‌دهد.
روش‌های موثر برای نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال
توجه به نکات زیر می‌تواند کمک زیادی به بهبود و کنترل مشکل حساسیت نوری این کودکان کند. هرگز از لامپ‌های فلورسنت (کم‌مصرف) استفاده نکنید. لامپ‌های فلورسنت برای افراد حساس به نور، آزاردهنده هستند. پس می‌توانید برای نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال با حذف آنها شروع کنید. این نوع از لامپ‌ها بیش‌ازحد روشن هستند، غلظت نور آبی بالایی دارند و معمولا سوسو می‌زنند که می‌تواند برای بسیاری از افراد محرک باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی ادعا کرده‌اند که وجود لامپ‌های فلورسنت باعث احساس گیجی یا پرت شدن حواس آنها در کلاس‌های درس یا محل کار شده است. برای کودکان مبتلا به اوتیسم نیز می‌تواند باعث بروز طیفی از مشکلات، از القای خواب‌آلودگی گرفته تا حواس‌پرتی یا خستگی بیش‌ازحد چشم شود. شما می‌توانید این نور زننده لامپ‌های فلورسنت (کم‌مصرف) را با نور مناسب لامپ‌های رشته‌ای جایگزین کنید. مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض لامپ‌های رشته‌ای هیچ تأثیری بر تکرار (فراوانی) رفتارهای کلیشه‌ای مبتلایان به اوتیسم ندارد. حتی می‌توانید از فیلترهای نور فلورسنت برای مسدود کردن نور آبی و اطمینان از اینکه نور به طور مساوی در فضا توزیع می‌شود نیز استفاده کنید. پنجره‌ها را باز کنید و اجازه دهید نور وارد اتاق شود
نور مناسب محیط برای کودکان اتیستیک
در حالت ایده‌آل، قرار گرفتن در معرض نور طبیعی برای کودکان مبتلا به اوتیسم عالی است و مزایای ثابت شده‌ای برای کنترل علائم آنها دارد. در واقع، می‌تواند چرخه خواب را بهبود بخشد و به مدیریت رفتارهای مخرب کمک کند. البته باید مراقب بود، زیرا تماس بیش‌ازحد نور خورشید می‌تواند تأثیر معکوس داشته باشد. اگر فضای اتاق کودک شما عاری از نور طبیعی است، ما چند راه‌حل جایگزین داریم:
انتخاب لوازم روشنایی مانند چراغ مطالعه. محل قرارگیری لامپ و زاویه تابش نور بسیار مهم است. استفاده از لوازم روشنایی سقفی و نورپردازی از بالا می‌تواند یک تابش خیره‌کننده ایجاد کند یا در اثر انعکاس نور بیش‌ازحد باعث حواس‌پرتی شود. به‌همین‌دلیل، چراغ‌های رومیزی یا پایه‌دار (آباژورهای زمينى) گزینه‌های ایده‌آلی برای نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال هستند. مقابله یا انعکاس نور و تابش‌های خیره‌کننده. اگر کاشی‌های کف اتاق کودک قابلیت بازتاب نور دارند، بهتر است برای پوشش آنها از فرش استفاده کنید. قرار گرفتن کامپیوتر نزدیک به پنجره می‌تواند منجر به انعکاس شدید نور و خستگی چشم کودک شود. پس موقعیت آن را تغییر دهید.
توجه به رنگ نور اتاق. این مسئله نیز می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر خلقوخو داشته باشد. مثلا رنگ‌های ملایمی مانند آبی حس آرام‌بخشی القا می‌کنند، درحالی‌که رنگ زرد می‌تواند باعث تحریک شود. حتما برای نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال به این نکته دقت کنید. اساسا کودکان مبتلا به اوتیسم و اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی سخت‌تر می‌توانند از کلمات برای بیان احساسات خود استفاده کنند. حتی ممکن است درک نکنند که چرا سوسو زدن نور فلورسنت برایشان آزاردهنده است. بنابراین، توجه شما به رفتار آنها و شرایط محیط اهمیت زیادی دارد. طبق مطالب ذکر شده، می‌توان با یک نورپردازی مناسب کودکان اوتیسم و بیش فعال، امکان حواس‌پرتی آنها را کمتر و برعکس زمینه تکامل، یادگیری و کار بهتر را فراهم کرد.
منبع
