ساختار و تفاوت اشعه های یو وی در چیست؟ کارایی لامپ ماوراء بنفش در چیست ؟ کدام اشعه UV مضرتر است؟ UVC، UVB و UVA هر سه، شکلی از اشعه های فرابنفش هستند. به عبارتی اشعه فرابنفش ساطع شده از خورشید، خودش از سه پرتو مختلف تشکیل شده است. در ادامه تفاوت اشعه های یو وی با یکدیگر و میزان خطر و آسیب هر نوع اشعه را بررسی می کنیم. پرتو UV همانقدر که می تواند مضر و آسیب رسان باشد (عامل اصلی ایجاد سرطان پوست)؛ از طرفی تولید کننده ویتامین D در بدن انسان است. مزایا و معایب این اشعه به میزان دریافت اشعه و نوع آن بستگی دارد. اما تفاوت اشعه های یو وی در چیست ؟
تفاوت اشعه های یو وی در چیست ؟
اصلی ترین تفاوت بین اشعه های یو وی، طول موج اشعه است. همانطور که می دانید هر چقدر اشعه طول موج کمتری داشته باشد، قدرت و انرژی بیشتری نیز دارد. UVC دارای کوتاهترین طول موج است. این اشعه به طور طبیعی به زمین نمی رسد. اما در محصولات ساخت دست انسان وجود دارد که اگر در معرض مستقیم آن قرار بگیرید خطرات بسیاری دارد.
UVC
UVC با کوتاهترین طول موج، خطرناک ترین نوع اشعه UV است. خوشبختانه به دلیل وجود لایه اوزون این پرتو به صورت طبیعی از خورشید به زمین نمی رسد. یعنی از نوری که از خورشید به ما می رسد؛ این پرتو وجود ندارد. اما انسان ها با طراحی و ساخت دستگاه هایی مثل جوشکاری، لامپ های جیوه ایی و چراغ های ضد حشره ( یا میکروب) UVC، امکان تماس با این اشعه را بر روی زمین ممکن ساختند. هر چند در صورتی که با این قبیل تجهیزات سرکاری نداشته باشید؛ از خطرات آن نیز مصون خواهید ماند.
UVB
دومین پرتوی فرابنفش، پرتو UVB است که طول موج بلندتری نسبت به UVC و طول موج کوتاهتری نسبت به UVA دارد. لایه اوزون با محافظت از زمین در برابر پرتوهای قدرتمند در حفظ سلامتی افراد نقش مهمی دارد. با وجود لایه اوزون تنها 5 درصد از اشعه UVB به زمین می رسد و حدود 95 درصد آن بازتاب می شود. UVB عامل اصلی آفتاب سوختگی است و ارتباط مستقیمی بین سرطان پوست و اشعه UVB وجود دارد. همچنین باعث پیرشدن پوست می شود. میزان شدت و قدرت این اشعه به فصل و زمان روز بستگی دارد. اگر 15 دقیقه در معرض تابش این اشعه قرار بگیرید، به لایه بالایی پوست (اپیدرم) آسیب وارد می کند.
UVA
UVA بزرگترین طول موج را دارد و بخش عمده ایی (95 درصد) از اشعه یو وی که از خورشید به زمین می رسد را تشکیل می دهد. این اشعه از دلایل اصلی پیری پوست مثل لکه های پوستی و چین و چروک است. این اشعه پوست شما را برنزه می کنند و برخی از دانشمندان معتقدند که این اشعه با سرطان پوست نیز ارتباط دارد.
خطرناکترین اشعه کدام است؟
احتمالا این سوال برای شما پیش آمده باشد، پس کدام اشعه خطرناکتر است؟ پاسخ این سوال کمی تامل برانگیز است. به طور کل اشعه UVC خطرناک ترین نوع اشعه فرابنفش است؛ اما این اشعه به دلیل وجود لایه اوزون به سطح زمین نمی رسد و عموم مردم می توانند از این بابت خیالشان آسوده باشد. مگر در ابزارهای ساخت دست انسان که از این اشعه استفاده می شود. لامپ های جیوه ایی به دلیل اثرات مخربش در کشورهای زیادی ممنوع شده است.
با وجود اینکه مقدار کمی از اشعه UVB به سطح زمین می رسد. اما نمی توان اثرات مخرب و سرطانزای آن را نادیده گرفت. به همین دلیل این نوع اشعه مضرترین اشعه که به سطح زمین می رسد و دارای کوتاه ترین طول موج است و بعد از آن اشعه UVA که 95 درصد از اشعه فرابنفش را تشکیل می دهد، در زمره خطرناک ترین اشعه ها قرار می گیرد.
چرا از اشعه UVC با وجود مضر بودن در صنایع مختلف استفاده می شود؟
کاربرد این اشعه در صنعت بسیار زیاد است و در مواردی مثل جوشکاری امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. با این وجود باید نکات ایمنی در هنگام کار با این ابزارها را رعایت کرد. اشعه UVC همچنین در از بین بردن میکروب ها به کار می رود و به پاکیزگی سطوح و فضا کمک بسیاری می کند. در بیمارستان ها که به استریلیزه کردن محیط و تجهیزات نیاز دارند با به کارگیری لامپ های مخصوص UVC تجهیزات را از وجود میکروب پاک می کنند. اگر به طور مستقیم در معرض این تشعشعات قرار بگیرید، امکان آسیب وجود دارد. اما با رعایت نکات ایمنی می توان از قدرت و انرژی این اشعه ها استفاده کرد و از آسیب تا حد امکان جلوگیری به عمل آورد.
منبع
