معمولاً وقتی به آلودگی فکر میکنیم، به چگونگی آلودگی هوا، زمین یا آب بواسطه مواد شیمیایی، زباله یا فاضلاب فکر میکنیم. غالباً روشنایی چیزی نیست که بسیاری از مردم آنرا نوعی آلودگی بدانند. با این حال، آلودگی نوری یک مشکل بسیار واقعی است، بخصوص در مناطقی که از نور غیرطبیعی زیاد استفاده شده، همچنین اینکه این نوع از آلودگی کمتر شناخته شده است، و سطح بالایی از آگاهی عمومی برای شناخت و تشخیص و جلوگیری از آن وجود ندارد. در حال حاضر که توسط برخی از دولتها و شهرها برای رفع آلودگی نوری اقداماتی انجام شده است. آموزش در رابطه با آلودگی نوری میتواند دانش و شناخت نه تنها دولت ها بلکه صاحبان خانه، مشاغل و شهروندان را افزایش دهد.
آلودگی نوری و انواع آن
در اینجا چهار نوع از آلودگی نوری وجود دارد، هرکدام نشان میدهد نور غیرطبیعی چگونه گسترش پیدا میکند و چگونه بر محیط تاثیر می گذارد. این دسته ها عبارتند از: درخشندگی ، به هم ریختگی، خیرگی و تجاوز نوری. درخشندگی، غالباً مایل به زرد، صورتی یا نارنجی که شب ها در مناطق شهری معلق هستند به عنوان درخشندگی شهری نامیده میشود، این درخشندگی نتیجه استفاده بدون مانع ازمنابع نوری بیرون زده، مانند پروژکتور ال ای دی رو به بالا و نشست نوری آن است که حاصل از منابع نوری غیرطبیعی هستند. نوع دیگر از آلودگی نوری از گروه های بزرگ چراغ تشکیل میشود، که در مکان نامناسبی قرار گرفته اند که در اینجا بعنوان به هم ریختگی تعریف شده. نوعی دیگر از آلودگی نوری هم هنگامی رخ میدهد که روشنایی بیش از حد ناراحت کننده میتابد و بیش از حد برای چشم انسان روشن است، که به آن خیرگی گفته میشود. آخرین نوع از آلودگی نوری هم، تجاوز نور نامیده میشود. با تجاوز نور، روشنایی منابع نوری به مناطقی می تابد که مورد نظر نیست و نور تابیده شده به انجا تعلق ندارد.
آلودگی نوری و عوارض آن
آلودگی نوری عوارض جانبی مخرب و خیلی خطرناکی برای محیط زیست، زندگی حیوانات و انسان ها دارد. یکی از مهمترین و مشهود ترین عوارض پرتکرار آلودگی نوری، تاثیری است که نور بر مسیر دید ستاره ها گذاشته و جلوی دیده شدن آنها را میگیرد. این نوع آلودگی برای حیواناتی که بوسیله ستاره ها مسیریابی می کنند، چالش محسوب میشود. برای مثال پرندگان مهاجر. همچنین روشنایی منابع نور غیرطبیعی و مصنوعی مانند چراغ های خیابانی با لامپ بخار سدیم ،در شب برای حیواناتی که بطور غریزی منابع نوری را جستجو میکنند، مشکل بزرگی خواهد بود. برای مثال پرندگانی که به سمت منابع نوری حرکت میکنند، ممکن است به داخل ساختمانها یا به سمت پرندگان دیگر پرواز کنند یا در اطراف روشنایی چراغ ها گم شوند. از دیدگاه محیط زیست، اغلب گیاهان برای رشد مناسب، نیاز به هر دوصورت روشنایی روز و تاریکی شب دارند. بعضی از گیاهان فقط در شب گل میدهند و گردافشانی آنها بوسیله حیوانات شبگرد، شبانه اتفاق می افتد. نور مداوم حاصل از نور مصنوعی ممکن است مانع از رشد و شکوفایی کامل این گیاهان و در نتیجه جلوگیری از تولید مثل آنها شود. برخی از انواع روشنایی های غیرطبیعی میتواند روی درختانی که به مدت زمان طول روز حساس هستند تاثیر بگذارد و از خواب رفتن آنها در زمستان جلوگیری می کند.
آلودگی نوری و عوارض آن بر بدن انسان
سلامت و عملکرد انسان هم تحت تاثیر آلودگی نوری است. بدن انسان یک چرخه شبانه روزی کامل دارد که به آن ریتم شبانه روزی می گویند. این نشان دهنده ریتم طبیعی بدن است و میتواند با مقدار ناکافی تاریکی مختل شود. وقتی ساعات شبانه روزی بهم بریزد برخی فرآیندهای بدن مانند توانایی خواب افراد، تولید ملاتونین و تنظیم سلول ها نیز مختل میشود و میتواند برای سلامتی مضر باشد. مهارتهای حرکتی و شناختی فرد نیز تحت تاثیر عدم خواب شبانه قرار میگیرد.کاهش آلودگی نوری به عهده همه است. یک فرد عادی میتواند با استفاده از چراغ های سنسوردار و تشخیص دهنده حرکت در روشنایی محیط خارج از خانه خود کمک کند. هر نوعی از چراغ های فضای خارجی باید به گونه ای باشد که لامپ و منبع نوری آن به سمت زمین باشد. شهرها می توانند باتغییر روشنایی و نورپردازی محافظت شده، آلودگی نوری را کاهش دهند، که با کنترل جهت منبع روشنایی و نور به کاهش تابش پرتو خیره کننده و نور، کمک خواهد کرد. انتشار، آموزش و بالابردن آگاهی در مورد آلودگی نوری میتواند به افزایش آگاهی درمورد آلودگی نوری کمک کند، و افراد بیشتری را مجبور به تغییر نوع و میزان استفاده از نور میکند.
